Wstęp

Diagnostyka różnicowa napadów padaczkowych ma ogromne znaczenie, ponieważ padaczka jako choroba przewlekła wiąże się także z przewlekłym leczeniem oraz niestety z poczuciem stygmatyzacji dziecka i jego rodziny. Dlatego bardzo istotna jest dokładna znajomość innych zaburzeń napadowych i wykluczenie ich przed postawieniem rozpoznania padaczki. Nawet u 1/3 pacjentów, u których rozpoznano i leczono padaczkę, występują inne, niepadaczkowe zaburzenia napadowe. Dlatego też konieczne jest wykluczenie między innymi napadów anoksemicznych, toksycznych, tężyczkowych, hiperwentylacji i zawrotów głowy, napadowego kręczu szyi, narkolepsji, katapleksji, napadów rzekomopadaczkowych. Niepadaczkowe zaburzenia napadowe, podobnie jak zespoły padaczkowe, mają również swoją specyfikę związaną z wiekiem (tab. 1 i 2).

Noworodki

W okresie noworodkowym podatność ośrodkowego układu nerwowego na drgawki jest duża, co wiąże się z niedojrzałością układu nerwowego i przewagą mechanizmów pobudzających nad hamującymi. Z drugiej strony niedojrzałość mózgu wpływa na pojawianie się różnych innych zachowań i zaburzeń, które nie mają charakteru mózgowych zaburzeń napadowych, jednak z powodu wieku dziecka oraz niedojrzałości innych narządów i układów często są trudne do interpretacji i różnicowania z napadami mózgowymi.

Drżenia

Drżenia w 20-44% przypadków rozpoczynają się w pierwszych godzinach życia i najczęściej zmniejszają się w 2 tygodniu życia. Drżenia u noworodków często mylone są z drgawkami klonicznymi. Charakterystyczną cechą drżeń jest ich występowanie pod wpływem bodźców, np. dźwiękowych i dotykowych (wrażliwość na stymulację), a także to że ustępują pod wpływem repozycji kończyny lub jej przytrzymania.

Bezdechy

Bezdechy w okresie noworodkowym występują przede wszystkim u noworodków urodzonych przedwcześnie jako objaw niedojrzałości, zaburzeń termoregulacji, niedokrwistości, infekcji. Powodem mogą być też przetrwały przewód tętniczy (PDA – patent ductus arteriosus) lub przewlekła choroba płuc wcześniaków (CLD – chronic lung disease). U około 50% wcześniaków urodzonych przed 32 tygodniem ciąży obserwuje się bezdechy, podczas gdy u dzieci urodzonych w 34 tygodniu występują one ze znacznie mniejszą częstością (<10%). Bezdechy mogą mieć charakter obturacyjny lub pochodzenie centralne albo mieszane. Bezdechom obturacyjnym towarzyszy bradykardia. Bezdechy u wcześniaków najczęściej ustępują w korygowanym wieku 36 tygodni. U noworodków urodzonych przedwcześnie, jak i donoszonych mają też związek z drgawkami. Zwykle wtedy występują po napadzie klonicznym lub tonicznym, ale mogą także poprzedzać wystąpienie napadu. Bezdechy obserwowane są również w następstwie zamartwicy, obrzęku mózgu, krwawień i wad OUN. Są jednym z objawów hiperamonemii, hipoglikemii, hipokalcemii, hipernatremii i odwodnienia. Mogą być następstwem stosowania przez matkę określonych leków.