Wypadnięcie rurki po trzecim tygodniu od wytworzenia PEG nie jest niebezpieczne dla chorego. Jeżeli dalsze utrzymanie PEG nie jest konieczne, wystarczy założyć opatrunek na skórę, a przetoka zwykle zamyka się w ciągu kilku dni. Jeśli dalsze utrzymanie PEG jest wskazane, należy chorego skierować do pracowni endoskopowej, a doraźnie, w celu utrzymania drożności kanału, można czasowo wprowadzić cewnik Foleya.

Przerost ziarniny

Jest to częste powikłanie wynikające z podrażnienia przez rurkę miejsca wkłucia na skórze. Nie jest niebezpieczne, ale może zwiększać szansę na wystąpienie krwawienia oraz zakażeń okołostomijnych, powoduje też dyskomfort chorego.

Dotychczas nie opracowano jednego skutecznego sposobu postępowania. W celu zmniejszenia ziarniny miejscowo stosuje się antybiotyki, glikokortykosteroidy, azotan srebra lub usuwa się ją chirurgicznie.^4,17

Zakażenie skóry wokół stomii

Powierzchowne zakażenia okołostomijne występują nawet u 5-25% chorych z PEG i zwykle wynikają z braku odpowiedniej pielęgnacji stomii. W przypadkach zmian o niewielkim nasileniu często wystarczy przemywanie skóry środkami antyseptycznymi. Jeśli zakażenie utrzymuje się dłużej, należy zastosować antybiotyk.¹⁸

Wczesne zakażenia okołostomijne zdarzają się obecnie rzadko ze względu na wprowadzenie obowiązku profilaktyki antybiotykowej.

Wycieki okołostomijne

Jeśli powikłanie to zdarza się wcześnie po zabiegu, należy przede wszystkim wykluczyć zakażenie okołostomijne, owrzodzenie, przemieszczenie rurki pod skórę oraz opóźnione opróżnianie żołądka, po czym leczyć w zależności od ustalonego rozpoznania.

Wycieki pojawiające się po kilku tygodniach od wytworzenia PEG zwykle są spowodowane poszerzeniem kanału wokół rurki i nieszczelnością. W takich przypadkach pomocne jest usunięcie rurki na kilka dni w celu zmniejszenia średnicy kanału i ponowne jej wprowadzenie przez ten sam, częściowo zarośnięty kanał.

Wszczepienie komórek nowotworowych w miejsce wkłucia

Jak już wspomniano, wszczepy nowotworowe na skórze pojawiają się bardzo rzadko. Niektórzy badacze uważają, że nie wynikają one z bezpośredniego przenoszenia komórek nowotworowych na rurkach stomijnych podczas ich przeciągania przez zmienioną nowotworowo tkankę, ale są następstwem wszczepiania komórek drogą krwionośną lub chłonną.¹¹

Odma otrzewnowa (pneumoperitoneum)

Powietrze w jamie otrzewnej jest obecne u większości chorych po wytworzeniu PEG. Jest spowodowane dużym ciśnieniem powietrza wprowadzonego przez endoskop do żołądka i przenikającego przez otwór powstały w następstwie nakłucia ściany żołądka. Jeśli nie występują objawy otrzewnowe, nie zmienia się postępowania z chorym. Niepokój i podejrzenie uszkodzenia jelita powinno budzić utrzymywanie się powietrza dłużej niż 72 godziny po zabiegu.^19,20

Podsumowanie

W ciągu ostatnich 35 lat PEG stała się podstawową metodą uzyskiwania dostępu żywieniowego do żołądka. Prostota metody, jej powszechna dostępność dzięki popularności endoskopii oraz niewielka liczba powikłań spowodowały, że zakres wskazań do wytworzenia gastrostomii znacznie rozszerzył się w ostatnich latach. Należy jednak pamiętać, że nie powinno się wytwarzać gastrostomii w sytuacjach, które nie przyniosą korzyści choremu lub narażą go na dodatkowe powikłania. Obecnie obowiązuje podanie przed zabiegiem pojedynczej dawki antybiotyku dożylnie, najlepiej z grupy cefalosporyn. Po wykonaniu zabiegu niezwykle istotne jest poinstruowanie opiekunów chorego, jak postępować z gastrostomią, ponieważ poważne powikłania późne są zwykle spowodowane nieodpowiednią opieką i późnym wdrożeniem leczenia lekkich powikłań.