Uogólniony ziarniniak obrączkowaty (ryc. 15)
Ryc. 15. Uogólniony ziarniniak obrączkowaty.
Może on także towarzyszyć chorobom nowotworowym. Objawia się w postaci licznych grudek koloru skóry lub rumieniowych o wyraźnym obrączkowatym układzie wykwitów, czasami grudki skupiają się, tworząc wzór siateczkowaty lub festonowaty. W wielu przypadkach zmianom towarzyszy świąd. Najczęstszymi nowotworami współistniejącymi z ziarniniakiem obrączkowatym są:
- chłoniaki (choroba Hodgkina, chłoniaki pierwotnie skórne),
- przewlekła białaczka szpikowa,
- nowotwory lite.[1,25]
Inne choroby przewodu pokarmowego, w których mogą współistnieć zmiany skórne
Zmiany skórne mogą również występować w nienowotworowych chorobach układu pokarmowego. Ostremu i przewlekłemu zapaleniu trzustki często towarzyszy:
- sinica siateczkowata,
- panniculitis.
W przebiegu cukrzycy możemy spotkać:
- wyprzenia drożdżakowe,
- cukrzycowy zespół sztywnej stopy,
- stopę cukrzycową (owrzodzenie),
- rogowacenie ciemne,
- obumieranie tłuszczowate cukrzycowe.
W przebiegu wirusowego zapalenia wątroby typu B i C możemy spotkać się z takimi chorobami skóry jak:
- liszaj płaski,
- pokrzywka ostra,
- guzkowe zapalenie tętnic,
- właściwa mieszana krioglobulinemia,
- porfiria skórna późna,
- pokrzywka naczyniowa,
- plamica hiperergiczna.[1-4]
Choroba Gianottiego-Crostiego również może współwystępować z wirusowym zapaleniem wątroby. Objawia się zmianami o charakterze monomorficznej osutki grudkowej zlokalizowanej głównie na pośladkach i wyprostnych powierzchniach kończyn. Występuje głównie u chłopców w wieku 2-6 lat i trwa zazwyczaj około ośmiu tygodni, po czym samoistnie ustępuje.[1,26-27]
Liszaj płaski (ryc. 16) to choroba, która pojawia się w przebiegu różnych chorób wątroby – najczęściej wspomnianego już wirusowego zapalenia wątroby, a także autoimmunologicznych chorób wątroby takich jak pierwotna marskość wątroby i autoimmunologiczne zapalenie wątroby. Liszaj płaski charakteryzuje się obecnością sinoczerwonych wielobocznych grudek o gładkiej, połyskującej powierzchni z mlecznobiałą siateczką na wierzchu. Lokalizuje się typowo w okolicach nadgarstków, stawów skokowych, grzbietów rąk i stóp, a w 50 proc. zmiany pojawiają się na błonach śluzowych jamy ustnej w postaci białawych pasm i smug, głównie wzdłuż linii zgryzu.[1,28]
Ryc. 16. Liszaj płaski.
Oddzielnym zagadnieniem jest konieczność monitorowania istniejących u pacjentów zmian skórnych, m.in. o typie zmian barwnikowych, szczególnie w przebiegu prowadzonego w wybranych chorobach układu pokarmowego leczenia immunosupresyjnego lub biologicznego.
Reasumując, należy pamiętać, że w przebiegu wielu chorób przewodu pokarmowego bardzo często występują zmiany skórne, które niejednokrotnie wyprzedzają pojawienie się objawów gastroenterologicznych. Znajomość powyższych chorób dermatologicznych powinna w wielu przypadkach pomóc lekarzom gastroenterologom w postawieniu prawidłowej diagnozy i tym samym w podjęciu skutecznego i szybkiego leczenia.