Do praktyk zwiększających ryzyko transmisji zakażeń należą:

• receptywny seks analny bez prezerwatywy

• niezabezpieczony fisting analny

• dzielenie się zabawkami do seksu analnego

• chemsex i slamsex

• seks grupowy.

Do zakażeń dochodzi poprzez błonę śluzową odbytnicy, a także bezpośredni kontakt krwi z krwią podczas kontaktów analnych. Wydaje się, że komórki dendrytyczne obecne w błonach śluzowych (zwłaszcza odbytnicy) uczestniczą w wychwytywaniu wirionów HCV, następnie transportują je do węzłów chłonnych i przekazują limfocytom. Stamtąd HCV jest przenoszony do krwiobiegu i ostatecznie zakaża narządy docelowe, w tym wątrobę. Wśród biologicznych czynników mogących zwiększać ryzyko zakażania drogą płciową HCV wymienia się: koinfekcje innymi STI, zakażenie HIV-1, zwłaszcza z niskim poziomem limfocytów T CD-4 i wysokim HIV RNA. Kolejnym wyzwaniem stają się reinfekcje HCV, najczęstsze u MSM z koinfekcją HIV⁹. Podobnie jak w przypadku innych STI, najważniejsze są badania przesiewowe wykrywające zakażenie HCV i wdrożenie doustnej terapii DAA (Direct Acting Antiviral).

Kiła wczesna i późna

Kiła jest chorobą wywoływaną przez bakterię – krętek blady (Treponema pallidum subsp. pallidum). Do zakażenia dochodzi przez kontakty seksualne lub, zdecydowanie rzadziej, wskutek przetoczenia krwi i produktów krwiopochodnych albo w mechanizmie infekcji zstępującej – kiła wrodzona.

Chorobę można podzielić ze względu na czas, który upłynął od zakażenia, na kilka okresów. Kiła wczesna obejmuje pierwszy rok od zakażenia. W obrębie kiły wczesnej rozpoznajemy kiłę I i II okresu oraz kiłę utajoną wczesną. Jeśli od zakażenia upłynął rok, chorobę klasyfikujemy jako kiłę późną – obejmuje ona okres kiły utajonej późnej oraz kiły III okresu.

Kiła I okresu trwa od pojawienia się objawu pierwotnego, którym jest niebolesne, najczęściej pojedyncze owrzodzenie, występujące w miejscu wniknięcia krętka do organizmu. Owrzodzeniu towarzyszy powiększenie lokalnych węzłów chłonnych, które również są niebolesne. Zmiany goją się zwykle w ciągu 2-6 tygodni, niepozostawiając blizny.

Dla kiły II okresu charakterystyczna jest osutka skórna, początkowo najczęściej plamista, następnie również grudkowa, obejmująca głównie boczne powierzchnie tułowia, oraz zmiany plamisto-grudkowe dłoni i podeszew stóp. Osutce mogą towarzyszyć: gorączka, złe samopoczucie i objawy grypopodobne, co wynika z krwiopochodnego rozsiewu krętków. Opisane są również przypadki kiły II okresu imitującej łuszczycę, przyłuszczycę, łupież różowy Giberta, liszaj płaski.

Kiła III okresu występuje po kilku latach od infekcji, a jej objawy są wynikiem zmian narządowych wywołanych przez krętki blade. Obejmuje kiłę kilakowatą oraz kiłę układu krążenia. Oddzielnym zagadnieniem jest kiła ośrodkowego układu nerwowego, która może wystąpić na każdym etapie choroby.

Kiła wrodzona to postać zakażenia przeniesionego na płód przez matkę. Mimo wprowadzenia obowiązkowych testów przesiewowych u kobiet w ciąży, w ostatnim czasie ponownie wzrasta ilość przypadków kiły wrodzonej³.

Infekcje Chlamydia trachomatis

Infekcje Chlamydia trachomatis stanowią najczęściej występującą chorobę przenoszoną drogą płciową. Mogą współistnieć z zakażeniem rzeżączką w 10% do 40% przypadków. Zakażenie jest często bezobjawowe lub objawy są niecharakterystyczne. Do zakażenia dochodzi drogą kontaktów seksualnych, ostatnio obserwuje się większą ilość infekcji w obrębie odbytu – 8,9% w populacji MSM, częstość występowania zakażenia gardła oszacowano w grupie MSM na 1,7% ^2,10.

Rzeżączka

Rzeżączka wywoływana przez dwoinkę rzeżączki Neisseria gonorrhoeae jest drugą co do częstości chorobą przenoszoną drogą płciową. Do zakażenia dochodzi najczęściej drogą kontaktów seksualnych, możliwe jest też zakażenie dziecka od matki w trakcie porodu. W większości przypadków rzeżączka u kobiet jest bezobjawowa lub objawy infekcji są niespecyficzne: upławy, bóle w podbrzuszu, objawy dyzuryczne i nieprawidłowe krwawienia z dróg rodnych. Przebieg bezobjawowy i skąpoobjawowy przyczynia się do rozpowszechnienia infekcji. U mężczyzn choroba najczęściej przebiega z gorączką, złym samopoczuciem i obfitym śluzowo-ropnym lub ropnym wyciekiem z cewki moczowej. Poważnym problemem staje się narastająca oporność bakterii na antybiotyki, przez co terapia rzeżączki staje się wyzwaniem^1,2,10,11.

Podsumowanie

Kluczowe jest szerokie stosowanie badań przesiewowych w celu ograniczenia szerzenia się infekcji w populacjach podwyższonego ryzyka. WHO zaleca wykonywanie testów opartych na amplifikacji kwasów nukleinowych – NAAT zarówno w przypadku rzeżączki, jak i infekcji Chlamydia trachomatis. WHO ustanowiła jako cel redukcję ilości zakażeń przenoszonych drogą płciową o 90% do roku 2030 w stosunku do roku 2016¹.