Zgodnie z wytycznymi raportu GINA⁹ glikokortykosteroidy wziewne znajdują zastosowanie, począwszy od II stopnia intensywności leczenia (I stopień polega na podawaniu SABA):

• stopień II:
  – glikokortykosteroid wziewny w małej dawce (alternatywą może być lek antyleukotrienowy)
• stopień III:
  – glikokortykosteroid wziewny w małej dawce + długodziałający β₂-mimetyk (LABA – long acting β₂-agonist) lub:
  – glikokortykosteroid wziewny w średniej lub dużej dawce, lub:
  – glikokortykosteroid wziewny w małej dawce + lek antyleukotrienowy lub:
  – glikokortykosteroid wziewny w małej dawce + preparat teofiliny o powolnym uwalnianiu
• stopień IV:
  – glikokortykosteroid wziewny w średniej lub dużej dawce + LABA i:
  – lek antyleukotrienowy
  – preparat teofiliny o powolnym uwalnianiu
• stopień V:
  – elementy ze stopnia IV + do wyboru
  – glikokortykosteroid systemowy lub
  – terapia anty-IgE.

Stopień II intensywności leczenia polega na zastosowaniu leku do podania doraźnego (SABA) oraz preparatu kontrolującego przebieg choroby. Zalecanym schematem leczenia kontrolującego przebieg choroby jest zastosowanie glikokortykosteroidu wziewnego w małej dawce (dawki równoważne najczęściej stosowanych preparatów przedstawiono w tab. 3).

Stopień III intensywności leczenia to zastosowanie leku ze wskazań doraźnych oraz jednego lub dwóch leków kontrolujących przebieg choroby. Zalecanym sposobem postępowania jest zastosowanie glikokortykosteroidu wziewnego w małej dawce oraz LABA. Leki można podawać z oddzielnych inhalatorów lub jednego (preparat łączony). W przypadku zastosowania preparatu łączonego zawierającego budezonid i formoterol dopuszczalne jest wykorzystanie takiego skojarzenia również ze wskazań doraźnych. Z badań prowadzonych w ostatnim czasie wynika, że jest to bezpieczny i skuteczny sposób leczenia zmniejszający częstość występowania zaostrzeń i poprawiający kontrolę astmy bez istotnego zwiększenia dawki leków.²⁸

Zalecanym sposobem postępowania na IV stopniu intensywności terapii jest zastosowanie glikokortykosteroidu wziewnego w średniej lub dużej dawce oraz LABA. Należy jednak pamiętać, że u dużej części chorych zmiana dawki glikokortykosteroidu ze średniej na dużą może nie przynieść istotnej poprawy. Trzeba wówczas rozważyć dołączenie do glikokortykosteroidu i LABA leku antyleukotrienowego lub preparatu teofiliny o powolnym uwalnianiu.

Na V etapie intensywności leczenia, jeżeli mimo zastosowania schematu z IV stopnia intensywności leczenia nie uzyskuje się zadowalającej kontroli choroby, należy rozważyć konieczność zastosowania glikokortykosteroidów systemowych lub terapii anty-IgE.

Glikokortykosteroidy wziewne często są stosowane również w leczeniu zaostrzeń. W jednym z opracowań wykazano, że podanie budezonidu wziewnie w dawce 2 × 1600 μg/24 h w trakcie zaostrzenia przynosi podobny skutek jak zastosowanie prednizonu doustnie w dawce 40 mg/24 h.²⁹ Autorzy innego badania zaobserwowali, że wdrożenie budezonidu w dawce 2400 μg/24 h w podobnym stopniu zmniejsza ryzyko nawrotu zakażenia jak zastosowanie prednizonu w dawce 40 mg/24 h.³⁰

Przewlekła obturacyjna choroba płuc

Ze względu na odmienny patomechanizm choroby glikokortykosteroidy (w tym również preparaty wziewne) nie mają takiego samego zastosowania jak w astmie i nie powinny być wdrażane u chorych na POChP w stadium I oraz II. Natomiast z badań prowadzonych w ostatnim czasie wynika, że podawanie glikokortykosteroidów wziewnych u chorych na POChP w III i IV stopniu zaawansowania z częstymi zaostrzeniami (>3/rok) prowadzi do:^31-33

• zmniejszenia częstości zaostrzeń
• poprawy jakości życia
• poprawy parametrów spirometrycznych, spowolnienia tempa rocznego ubytku natężonej objętości wydechowej pierwszosekundowej (FEV₁ – forced expiratory volume in 1 second).

Leczenie glikokortykosteroidami wziewnymi nie zmniejsza jednak śmiertelności z powodu POChP. Zastosowanie tych leków u chorych na POChP wiąże się dodatkowo ze zwiększonym ryzykiem zapalenia płuc.

U chorych na POChP glikokortykosteroidy wziewne stosuje się w średnich lub dużych dawkach: flutykazon 2 × 500 μg/24 h, budezonid 2 × 400-800 μg/24 h.³⁴

Inne wskazania do zastosowania glikokortykosteroidów wziewnych

Przewlekły kaszel

W wytycznych American College of Chest Physicians dotyczących postępowania w przewlekłym kaszlu uwzględniono również kilka innych dodatkowych wskazań do zastosowania glikokortykosteroidów wziewnych: