Zgodnie z wytycznymi raportu GINA9 glikokortykosteroidy wziewne znajdują zastosowanie, począwszy od II stopnia intensywności leczenia (I stopień polega na podawaniu SABA):

  • stopień II:
    – glikokortykosteroid wziewny w małej dawce (alternatywą może być lek antyleukotrienowy)
  • stopień III:
    – glikokortykosteroid wziewny w małej dawce + długodziałający β2-mimetyk (LABA – long acting β2-agonist) lub:
    – glikokortykosteroid wziewny w średniej lub dużej dawce, lub:
    – glikokortykosteroid wziewny w małej dawce + lek antyleukotrienowy lub:
    – glikokortykosteroid wziewny w małej dawce + preparat teofiliny o powolnym uwalnianiu
  • stopień IV:
    – glikokortykosteroid wziewny w średniej lub dużej dawce + LABA i:
    – lek antyleukotrienowy
    – preparat teofiliny o powolnym uwalnianiu
  • stopień V:
    – elementy ze stopnia IV + do wyboru
    – glikokortykosteroid systemowy lub
    – terapia anty-IgE.

 

Stopień II intensywności leczenia polega na zastosowaniu leku do podania doraźnego (SABA) oraz preparatu kontrolującego przebieg choroby. Zalecanym schematem leczenia kontrolującego przebieg choroby jest zastosowanie glikokortykosteroidu wziewnego w małej dawce (dawki równoważne najczęściej stosowanych preparatów przedstawiono w tab. 3).

Stopień III intensywności leczenia to zastosowanie leku ze wskazań doraźnych oraz jednego lub dwóch leków kontrolujących przebieg choroby. Zalecanym sposobem postępowania jest zastosowanie glikokortykosteroidu wziewnego w małej dawce oraz LABA. Leki można podawać z oddzielnych inhalatorów lub jednego (preparat łączony). W przypadku zastosowania preparatu łączonego zawierającego budezonid i formoterol dopuszczalne jest wykorzystanie takiego skojarzenia również ze wskazań doraźnych. Z badań prowadzonych w ostatnim czasie wynika, że jest to bezpieczny i skuteczny sposób leczenia zmniejszający częstość występowania zaostrzeń i poprawiający kontrolę astmy bez istotnego zwiększenia dawki leków.28

Zalecanym sposobem postępowania na IV stopniu intensywności terapii jest zastosowanie glikokortykosteroidu wziewnego w średniej lub dużej dawce oraz LABA. Należy jednak pamiętać, że u dużej części chorych zmiana dawki glikokortykosteroidu ze średniej na dużą może nie przynieść istotnej poprawy. Trzeba wówczas rozważyć dołączenie do glikokortykosteroidu i LABA leku antyleukotrienowego lub preparatu teofiliny o powolnym uwalnianiu.

Na V etapie intensywności leczenia, jeżeli mimo zastosowania schematu z IV stopnia intensywności leczenia nie uzyskuje się zadowalającej kontroli choroby, należy rozważyć konieczność zastosowania glikokortykosteroidów systemowych lub terapii anty-IgE.

Glikokortykosteroidy wziewne często są stosowane również w leczeniu zaostrzeń. W jednym z opracowań wykazano, że podanie budezonidu wziewnie w dawce 2 × 1600 μg/24 h w trakcie zaostrzenia przynosi podobny skutek jak zastosowanie prednizonu doustnie w dawce 40 mg/24 h.29 Autorzy innego badania zaobserwowali, że wdrożenie budezonidu w dawce 2400 μg/24 h w podobnym stopniu zmniejsza ryzyko nawrotu zakażenia jak zastosowanie prednizonu w dawce 40 mg/24 h.30

 

Przewlekła obturacyjna choroba płuc

Ze względu na odmienny patomechanizm choroby glikokortykosteroidy (w tym również preparaty wziewne) nie mają takiego samego zastosowania jak w astmie i nie powinny być wdrażane u chorych na POChP w stadium I oraz II. Natomiast z badań prowadzonych w ostatnim czasie wynika, że podawanie glikokortykosteroidów wziewnych u chorych na POChP w III i IV stopniu zaawansowania z częstymi zaostrzeniami (>3/rok) prowadzi do:31-33

POChP w III i IV stopniu zaawansowania

Podawanie GKS wziewnych u chorych na POChP w III i IV stopniu zaawansowania z częstymi zaostrzeniami (>3/rok) prowadzi do: zmniejszenia częstości zaostrzeń, poprawy jakości życia, poprawy parametrów spirometrycznych, spowolnienia tempa rocznego ubytku.

  • zmniejszenia częstości zaostrzeń
  • poprawy jakości życia
  • poprawy parametrów spirometrycznych, spowolnienia tempa rocznego ubytku natężonej objętości wydechowej pierwszosekundowej (FEV1forced expiratory volume in 1 second).

 

Leczenie glikokortykosteroidami wziewnymi nie zmniejsza jednak śmiertelności z powodu POChP. Zastosowanie tych leków u chorych na POChP wiąże się dodatkowo ze zwiększonym ryzykiem zapalenia płuc.

U chorych na POChP glikokortykosteroidy wziewne stosuje się w średnich lub dużych dawkach: flutykazon 2 × 500 μg/24 h, budezonid 2 × 400-800 μg/24 h.34

 

Inne wskazania do zastosowania glikokortykosteroidów wziewnych

Przewlekły kaszel

W wytycznych American College of Chest Physicians dotyczących postępowania w przewlekłym kaszlu uwzględniono również kilka innych dodatkowych wskazań do zastosowania glikokortykosteroidów wziewnych:

Do góry