● hipokaliemia

● hiponatremia.

Zaburzeniom elektrolitowym mogą towarzyszyć:

● zaburzenie czucia w obrębie jamy ustnej i kończyn

● skurcze mięśniowe, objawy tężyczki

● osłabienie, senność

● zaparcie

● hipotensja i zaburzenia rytmu serca

● napady drgawek.

Zaleca się suplementację magnezu i wapnia w trakcie stosowania cisplatyny lub ifosfamidu.

Hiper- i hipoglikemia

Terapia glikokortykosteroidami może prowadzić do zwiększenia zapotrzebowania na insulinę u pacjentów z cukrzycą lub upośledzoną tolerancją glukozy. Utrata apetytu, nudności czy wymioty mogą utrudniać kontrolę glikemii. W przypadku nowotworów neuroendokrynnych, nowotworów trzustki (islet cell tumors, apudoma) może dochodzić do zaburzonego wydzielania insuliny.

Powikłania endokrynologiczne

Zespół Cushinga

Powstaje w wyniku wytwarzania hormonu adrenokortykotropowego (ACTH – adrenocorticotropic hormone) przez nowotwór, najczęściej płuca (raki drobnokomórkowe), trzustki, jajnika, piersi, szyjki macicy i jelita grubego oraz grasiczaki i karcinoidy. Objawy takie, jak osłabienie, nadciśnienie, osłabienie siły mięśniowej, hiperpigmentacja, hiperglikemia, hipernatremia, alkaloza hipokaliemiczna, wskazują na rozpoznanie zespołu Cushinga, które jest potwierdzane wysokim poziomem dobowego wydzielania kortyzolu w moczu, z wysokim stężeniem ACTH i jego prekursorów w surowicy. Postępowaniem z wyboru jest onkologiczne leczenie przyczynowe z ewentualną obustronną adrenalektomią lub terapią oktreotydem.

Wtórne nowotwory indukowane chemioterapią i radioterapią

U około 5-10% dzieci wyleczonych z nowotworów rozwija się wtórny nowotwór. Najwięcej takich nowotworów hematologicznych powstaje w okresie 2-10 lat po leczeniu i charakteryzują się one bardzo złym rokowaniem. Wtórne nowotwory lite rozwijają się zazwyczaj 10-20 lat po pierwotnym leczeniu (chorzy poddawani radioterapii z powodu nowotworów jądra mają 2-3-krotnie wyższe ryzyko zachorowania na drugi nowotwór niż pozostała populacja).

U chorych leczonych etopozydem, zwłaszcza w dawkach kumulacyjnych >2 g/m², wzrasta ryzyko ostrej białaczki limfatycznej, u chorych po leczeniu ziarnicy złośliwej natomiast ryzyko białaczek, chłoniaków nieziarniczych, nowotworów płuca, piersi, tarczycy. American Cancer Society (ACS) rekomenduje dołączenie do mammografii przesiewowej (co dwa lata) badania z wykorzystaniem rezonansu magnetycznego u kobiet w wieku 10-30 lat leczonych radioterapią aplikowaną na okolice klatki piersiowej.