Leczenie w ciąży

Stosowanie pegIFN jest w ciąży przeciwwskazane, natomiast spośród AN/N tenofowir i telbiwudyna (niezarejestrowana w Polsce) należą do grupy B, a pozostałe analogi do grupy C w ocenie potencjalnej teratogenności (grupa B – badania na zwierzętach nie wskazują na istnienie ryzyka dla płodu, ale nie przeprowadzono badań z grupą kontrolną u ludzi lub badania na zwierzętach wykazały działanie niepożądane na płód, ale badania w grupie kobiet ciężarnych nie potwierdziły istnienia ryzyka dla płodu. Grupa C – badania na zwierzętach wykazały działanie teratogenne lub zabójcze dla płodu, ale nie przeprowadzono badań z grupą kontrolną kobiet lub nie przeprowadzono odpowiednich badań ani na zwierzętach, ani u ludzi).

U kobiet z zaawansowanym włóknieniem wątroby planujących ciążę powinno się podjąć próbę terapii pegIFN (jeśli nie ma przeciwwskazań), natomiast u kobiet z mniej zaawansowaną chorobą można odłożyć leczenie do czasu urodzenia dziecka.22

W przypadku nieplanowanej ciąży, do której doszło w trakcie leczenia przeciwwirusowego, należy kontynuować leczenie z ewentualną modyfikacją. PegIFN powinien być natychmiast odstawiony i zastąpiony tenofowirem. Konwersja do tenofowiru jest także rekomendowana w przypadku terapii innymi AN/N. U kobiet z rozpoznaną infekcją HBV w czasie ciąży postępowanie jest uzależnione od wiremii i ukierunkowane na ograniczenie ryzyka transmisji HBV na płód w czasie porodu. Jeśli wiremia u matki przekracza 106-7 j.m./ml, to ryzyko transmisji wertykalnej HBV wynosi ponad 10%. W takim przypadku warto rozważyć zastosowanie w trzecim trymestrze ciąży lamiwudyny lub tenofowiru, które można odstawić w ciągu 3 miesięcy po porodzie. Po przerwaniu leczenia należy monitorować aktywność transaminaz ze względu na ryzyko wystąpienia zaostrzenia. Z powodu małej biodostępności tenofowir osiąga niskie stężenia w mleku, jednak bezpieczeństwo AN/N dla noworodków karmionych piersią nie zostało w pełni udowodnione.

Leczenie dzieci

Kwalifikacja do terapii przeciwwirusowej osób poniżej 18 r.ż. oparta jest na tych samych zasadach co u dorosłych. Lekiem I rzutu jest pegIFN, a kolejnego AN/N. Według zaleceń EASL tylko lamiwudyna i adefowir mogą być stosowane u dzieci ze względu na dobrze poznany profil bezpieczeństwa, natomiast zalecenia brytyjskie NICE dopuszczają stosowanie pozostałych AN/N.16 Czas trwania terapii i monitorowanie jej skuteczności są analogiczne jak w przypadku dorosłych.

Piśmiennictwo

1. Marcellin P. Hepatitis B and hepatitis C in 2009. Liver Int 2009;29,Suppl 1: 1-8.

2. EASL Clinical Practice Guidelines: Management of chronic hepatitis B virus infection. J Hepatol 2012;57:167-85.

3. Lok AS, Lai CL. Alpha-fetoprotein monitoring in Chinese patients with chronic hepatitis B virus infection: role in the early detection of hepatocellular carcinoma. Hepatology 1989;9:110-5.

4. Grabarczyk P, Garmiri P, Liszewski G, et al. Molecular and serological characterization of hepatitis B virus genotype A and D infected blood donors in Poland. J Viral Hepat 2010;17:444-52.

5. Wasley A, Kruszon-Moran D, Kuhnert W, et al. The prevalence of hepatitis B virus infection in the United States in the era of vaccination. J Infect Dis 2010;202:192-201.

6. Hartleb M, Gutkowski K, Zejda JE, et al. Serological prevalence of hepatitis B virus and hepatitis C virus infection in the elderly population: Polish nationwide survey – PolSenior. Eur J Gastroenterol Hepatol 2012;24:1288-95.

7. Zarski JP, Marcellin P, Cohard M, et al. Comparison of anti-HBe-positive and HBeAg-positive chronic hepatitis B in France. J Hepatol 1994;20: 636-40.

8. Zarski JP, Marcellin P, Leroy V, et al. Characteristics of patients with chronic hepatitis B in France: predominant frequency of HBeAg-negative cases. J Hepatol 2006;45:355-60.

9. Stępień M, Czarkowski MP. Wirusowe zapalenie wątroby typu B w Polsce w 2008 roku. Przegl Epidemiol 2010;64:239-44.

10. Lok AS, Lai CL. Acute exacerbations in Chinese patients with chronic hepatitis B virus (HBV) infection. Incidence, predisposing factors and etiology. J Hepatol 1990;10:29-34.

11. Di Marco V, Lo Iacono O, Cammà C, et al. The long-term course of chronic hepatitis B. Hepatology 1999;30:257-64.

12. De Jongh FE, Janssen HL, de Man RA, et al. Survival and prognostic indicators in hepatitis B surface antigen-positive cirrhosis of the liver. Gastroenterology 1992;103:1630-35.

13. Cadranel JF, Lahmek P, Causse X, et al. Epidemiology of chronic hepatitis B infection in France: risk factors for significant fibrosis – results of a nationwide survey. Aliment Pharmacol Ther 2007;26:565-76.

14. Lok AS, Bonis PA. Hepatitis B virus reactivation associated with immunosuppression, UptoDate, 2013.

15. Chen CJ, Yang HI, Su J, et al. Risk of hepatocellular carcinoma across a biological gradient of serum hepatitis B virus DNA level. JAMA 2006; 295:65-73.

16. Guidance.nice.org.uk/cg165. Hepatitis B (chronic). Diagnosis and management of chronic hepatitis B in children, young people and adults. 2013.

17. Lok ASF, McMahon BJ. AASLD Practice guidelines. Chronic Hepatitis B: update 2009. Hepatology 2009;50:1-36.

18. European Association For The Study Of The Liver. EASL clinical practice guidelines: Management of chronic hepatitis B virus infection. J Hepatol 2012;57:167-85.

19. Juszczyk J, Boroń-Kaczmarska A, Cianciara J i wsp. Polska Grupa Ekspertów HBV: zalecenia terapeutyczne na rok 2010: leczenie przeciwwirusowe przewlekłego wirusowego zapalenia wątroby typu B. Zakażenia 2010;1:72-4.

20. Steng TC, Kao JH. Clinical utility of quantitative HBsAg in natural history and nucleos(t)ide analogue treatment of chronic hepatitis B: New trick of old dog. J Gastroenterol 2013;48:13-21.

21. Yuen MF, Lai CL. Treatment of chronic hepatitis B: Evolution over two decades. J Gastroenterol Hepatol 2011;26 Suppl 1:138-43.

22. Piratvisuth T. Optimal management of HBV infection during pregnancy. Liver Int 2013;33(Suppl 1):188-94.

Do góry