Uwa­gi spe­cjal­ne: Choć jest to je­dy­ny lek za­re­je­stro­wa­ny do za­po­bie­ga­nia wrzo­dom i ich po­wi­kła­niom w prze­bie­gu sto­so­wa­nia NLPZ [w USA – przyp. tłum.], jest naj­rza­dziej sto­so­wa­nym le­kiem w pro­fi­lak­ty­ce owrzo­dzeń po NLPZ.

Za­sad­ność eko­no­micz­na: Do­dat­ko­we sto­so­wa­nie mi­zo­pro­sto­lu jest uza­sad­nio­ne eko­no­micz­nie tyl­ko u pa­cjen­tów z grup naj­wyż­sze­go ry­zy­ka. Licz­ba osób, któ­re mu­szą być tak le­czo­ne, aby za­po­biec 1 przy­pad­ko­wi po­waż­nych po­wi­kłań ze stro­ny prze­wo­du po­kar­mo­we­go (NNT – num­ber ne­eded to tre­at), wy­no­si 264. W pod­gru­pach cho­rych naj­bar­dziej za­gro­żo­nych ta­ki­mi po­wi­kła­nia­mi NNT jest mniej­sza.

An­ta­go­ni­ści re­cep­to­rów hi­sta­mi­no­wych H₂

Za­le­ca­ne daw­ko­wa­nie: Ra­ni­ty­dy­na 2 × 150 mg/24h; cy­me­ty­dy­na 2 × 400 mg/24h; fa­mo­ty­dy­na 2 × 20 mg/24h; ni­za­ty­dy­na 2 × 150 mg/24h.

Prze­ciw­wska­za­nia: Brak.

Głów­ne in­te­rak­cje le­ko­we: Cyme­ty­dy­na ha­mu­je ak­tyw­ność izo­en­zy­mów CYP w wą­tro­bie, a przez to me­ta­bo­lizm wie­lu le­ków w tym na­rzą­dzie. Ra­ni­ty­dy­na wy­ka­zu­je mniej­sze dzia­ła­nie te­go ty­pu. Fa­mo­ty­dy­na i ni­za­ty­dy­na nie wpły­wa­ją na en­zy­my wą­tro­bo­we. Po­za cyme­ty­dy­ną in­te­rak­cje na po­zio­mie me­ta­bo­li­zmu wą­tro­bo­we­go są rzad­kim pro­ble­mem pod­czas sto­so­wa­nia an­ta­go­ni­stów re­cep­to­rów H₂.

Głów­ne dzia­ła­nia nie­po­żą­da­ne: Rzad­ko wy­stę­pu­ją wy­syp­ki skór­ne.

Uwa­gi spe­cjal­ne: Choć an­ta­go­ni­ści re­cep­to­rów H₂ w ty­po­wych daw­kach sku­tecz­nie zmniej­sza­ją ob­ja­wy dys­pep­tycz­ne po­wo­do­wa­ne przez NLPZ, to dla ochro­ny przed owrzo­dze­nia­mi z po­wo­du sto­so­wa­nia NLPZ ko­niecz­ne jest przyj­mo­wa­nie le­ków tej gru­py w daw­kach dwa ra­zy więk­szych niż ty­po­we. Naj­czę­ściej owrzo­dze­nia zwią­za­ne ze sto­so­wa­niem NLPZ po­wsta­ją w żo­łąd­ku. Nie są do­stęp­ne da­ne po­rów­nu­ją­ce sku­tecz­ność pro­fi­lak­tycz­ną in­hi­bi­to­rów pom­py pro­to­no­wej i an­ta­go­ni­stów re­cep­to­rów H₂ w du­żych daw­kach, na­to­miast in­hi­bi­to­ry są sku­tecz­niej­sze od an­ta­go­ni­stów re­cep­to­rów H₂ w ty­po­wych daw­kach. W prze­bie­gu sto­so­wa­nia an­ta­go­ni­stów re­cep­to­rów H₂ stwier­dza­no ta­chy­fi­lak­sję.

Za­sad­ność eko­no­micz­na: Sto­so­wa­nie an­ta­go­ni­stów re­cep­to­rów H₂, zwłasz­cza w po­sta­ci pre­pa­ra­tów od­twór­czych, jest uza­sad­nio­ne eko­no­micz­nie w le­cze­niu dys­pep­sji z po­wo­du przyj­mo­wa­nia NLPZ. Nie są do­stęp­ne wy­ni­ki po­rów­nań sku­tecz­no­ści pro­fi­lak­tycz­nej w owrzo­dze­niach i po­wi­kła­niach owrzo­dzeń gór­ne­go od­cin­ka prze­wo­du po­kar­mo­we­go in­hi­bi­to­rów pom­py pro­to­no­wej i an­ta­go­ni­stów re­cep­to­rów H₂ w du­żych daw­kach, a za­tem nie moż­na ze­sta­wić kosz­tów tych dwóch spo­so­bów far­ma­ko­pro­fi­lak­ty­ki. Po­nie­waż in­hi­bi­to­ry pom­py pro­to­no­wej są bar­dzo wy­god­ne w sto­so­wa­niu i bez­piecz­ne, to wła­śnie le­ki tej gru­py są pre­fe­ro­wa­ne przez pa­cjen­tów i le­ka­rzy.

In­hi­bi­to­ry pom­py pro­to­no­wej

Za­le­ca­ne daw­ko­wa­nie: ome­pra­zol 1 × 20 mg/24h; lan­zo­pra­zol 1 × 15 mg lub 30 mg/24h; ezo­me­pra­zol 1 × 20 mg lub 40 mg/24h; pan­to­pra­zol 2 × 40 mg/24h; ra­be­pra­zol 1 × 20 mg/24h.

Prze­ciw­wska­za­nia: Brak.

Głów­ne in­te­rak­cje le­ko­we: In­hi­bi­to­ry pom­py pro­to­no­wej mo­gą zmie­niać wchła­nia­nie z prze­wo­du po­kar­mo­we­go le­ków, dla któ­rych pro­ces ten jest za­leż­ny od pH, ta­kich jak ke­to­ko­na­zol, że­la­zo, di­gok­sy­na lub am­pi­cy­li­na.

Głów­ne dzia­ła­nia nie­po­żą­da­ne: Bó­le gło­wy, za­par­cia, bie­gun­ka lub bó­le brzu­cha – wy­stę­pu­ją rzad­ko.

Uwa­gi spe­cjal­ne: In­hi­bi­to­ry pom­py pro­to­no­wej są sku­tecz­niej­sze niż an­ta­go­ni­ści re­cep­to­rów H₂ i rów­nie sku­tecz­ne jak mi­zo­pro­stol w daw­ce 2 × 200 µg/24h w za­po­bie­ga­niu owrzo­dze­niom z po­wo­du sto­so­wa­nia NLPZ. Po­nie­waż le­ki te sku­tecz­nie zmniej­sza­ją czę­stość owrzo­dzeń prze­wo­du po­kar­mo­we­go i dys­pep­sji spo­wo­do­wa­nych przyj­mo­wa­niem NLPZ, a przy tym są bar­dzo do­brze to­le­ro­wa­ne, sto­su­je się je po­wszech­nie ja­ko do­da­tek do NLPZ.

Za­sad­ność eko­no­micz­na: Choć w USA in­hi­bi­to­ry pom­py pro­to­no­wej są względ­nie droż­sze, to ze wzglę­du na sku­tecz­ność i koszt sta­no­wią al­ter­na­ty­wę dla mi­zo­pro­sto­lu. Za­le­ta­mi in­hi­bi­to­rów pom­py pro­to­no­wej jest to, że obec­nie są do­stęp­ne ich pre­pa­ra­ty od­twór­cze, a w nie­któ­rych kra­jach le­ki tej gru­py moż­na ku­pić bez re­cep­ty [w Pol­sce nie są one do­stęp­ne OTC – przyp. tłum.]. Ana­li­za sku­tecz­no­ści te­ra­pii w od­nie­sie­niu do po­no­szo­nych kosz­tów, w po­rów­na­niu z za­mien­ną me­to­dą le­cze­nia, czy­li sto­so­wa­niem kok­sy­bów, ob­ję­ła za­rów­no ry­zy­ko po­wi­kłań ga­stro­en­te­ro­lo­gicz­nych, jak i kar­dio­lo­gicz­nych, zwią­za­nych ze sto­so­wa­niem kok­sy­bów.³⁴

Ce­le­kok­syb

Za­le­ca­ne daw­ko­wa­nie: Daw­ko­wa­nie z cho­ro­bie zwy­rod­nie­nio­wej sta­wów: 1 × 200 mg/24h, w reu­ma­to­idal­nym za­pa­le­niu sta­wów: do 2 × 200 mg/24h.

Prze­ciw­wska­za­nia: Nad­wraż­li­wość na kwas ace­ty­lo­sa­li­cy­lo­wy lub in­ne NLPZ oraz na sul­fo­na­mi­dy.

Głów­ne in­te­rak­cje le­ko­we: Ce­le­kok­syb mo­że zwięk­szać stę­że­nie li­tu w su­ro­wi­cy, a jed­no­cze­śnie sto­so­wa­ny flu­ko­na­zol mo­że zwięk­szać stę­że­nie ce­le­kok­sy­bu w su­ro­wi­cy.