Wy­bierz ze­staw pra­wi­dło­wych od­po­wie­dzi:

☐1. ADE, ☐2. ABC­DE, ☐3. BC, ☐4. DE, ☐5. ACE

Fos­fa­ta­za za­sa­do­wa gra­nu­lo­cy­tów (FAG) jest cy­to­pla­zma­tycz­nym en­zy­mem hy­dro­li­tycz­nym, któ­ry od­gry­wa ro­lę w de­gra­da­cji drob­no­ustro­jów, ma­te­ria­łu ko­mór­ko­we­go i tkan­ko­we­go sfa­go­cy­to­wa­nych przez neu­tro­fi­le. Okre­śle­nie ak­tyw­no­ści FAG ma za­sto­so­wa­nie w róż­ni­co­wa­niu neu­tro­fi­lii (zwięk­sze­nia licz­by gra­nu­lo­cy­tów obo­jęt­no­chłon­nych) spo­wo­do­wa­nej przez za­ka­że­nie i neu­tro­fi­lii w prze­bie­gu prze­wle­kłej bia­łacz­ki szpi­ko­wej (PBSz) oraz w dia­gno­sty­ce in­nych cho­rób ukła­du krwio­twór­cze­go. Przy­czy­na­mi zwięk­szo­nej ak­tyw­no­ści FAG są: od­czyn bia­łacz­ko­wy, sa­mo­ist­ne włók­nie­nie szpi­ku, ery­tro­leu­ke­mia, czer­wie­ni­ca praw­dzi­wa, chło­niak Hodg­ki­na, nad­czyn­ność tar­czy­cy, cu­krzy­ca, cią­ża i ste­ry­do­te­ra­pia. W fa­zie prze­wle­kłej PBSz cha­rak­te­ry­stycz­ne jest zmniej­sze­nie ak­tyw­no­ści FAG. W znacz­nie mniej­szym stop­niu mo­że ono wy­stą­pić tak­że w wi­ru­so­wym za­pa­le­niu wą­tro­by, noc­nej na­pa­do­wej he­mo­glo­bi­nu­rii i mo­no­nu­kle­ozie za­kaź­nej.

Kon­sul­ta­cja: prof. dr hab. med. Wie­sław Ję­drzej­czak

8. Któ­re stwier­dze­nie do­ty­czą­ce te­ra­pii rze­ko­mo­bło­nia­ste­go za­pa­le­nia je­lit nie jest praw­dzi­we?

☐1. W lżej­szych przy­pad­kach wy­star­cza je­dy­nie od­sta­wie­nie an­ty­bio­ty­ku, któ­ry jest od­po­wie­dzial­ny za wy­stą­pie­nie ob­ja­wów kli­nicz­nych

☐2. Je­że­li po­twier­dzo­no zwią­zek cho­ro­by z Clo­stri­dium dif­fi­ci­le sto­su­je się me­tro­ni­da­zol lub wan­ko­my­cy­nę do­ust­nie

☐3. W le­cze­niu cho­rych z nie­droż­no­ścią je­lit może być sku­tecz­ny me­tro­ni­da­zol w po­sta­ci do­żyl­nej

☐4. Le­ki ha­mu­ją­ce pe­ry­stal­ty­kę je­lit na­le­ży po­da­wać wszyst­kim cho­rym

☐5. W za­po­bie­ga­niu na­wro­tom mo­gą mieć zna­cze­nie pro­bio­ty­ki Sac­cha­ro­my­ces bo­ular­dii

Rze­ko­mo­bło­nia­ste za­pa­le­nie je­lit jest ostrą cho­ro­bą bie­gun­ko­wą, któ­rej przy­czy­ną są tok­sy­ny A i B wy­twa­rza­ne przez bak­te­rie Clo­stri­dium dif­fi­ci­le, nad­mier­nie roz­wi­ja­ją­ce się w je­li­cie na sku­tek sto­so­wa­nia an­ty­bio­ty­ków o sze­ro­kim spek­trum dzia­ła­nia. Do­mi­nu­ją­cym ob­ja­wem cho­ro­by jest bie­gun­ka, któ­ra roz­po­czy­na się już w trak­cie sto­so­wa­nia an­ty­bio­ty­ków lub w okre­sie do 6 ty­go­dni po ich od­sta­wie­niu. Te­ra­pia u cho­rych w do­brym sta­nie mo­że być ogra­ni­czo­na do od­sta­wie­nia le­ku, któ­ry wy­wo­łał ob­ja­wy kli­nicz­ne. W le­cze­niu far­ma­ko­lo­gicz­nym sto­su­je się me­tro­ni­da­zol 3 × 500 mg/24h lub wan­ko­my­cy­nę 4 × 125 mg/24h przez 1-2 ty­go­dnie do­ust­nie, a w le­cze­niu na­wro­tów cho­ro­by po­da­je się te sa­me an­ty­bio­ty­ki lub ri­fak­sy­mi­nę (400-800 mg/24h w 2-3 daw­kach po­dzie­lo­nych). W przy­pad­ku wy­stą­pie­nia nie­droż­no­ści je­lit może być sku­tecz­ny me­tro­ni­da­zol w po­sta­ci do­żyl­nej (500 mg co 6 h). W za­po­bie­ga­niu na­wro­tom wy­ka­za­no efektywność droż­dży Sac­cha­ro­my­ces bo­ular­dii. Le­ki prze­ciw­bie­gun­ko­we ha­mu­ją­ce pe­ry­stal­ty­kę je­lit są prze­ciw­wska­za­ne.

Kon­sul­ta­cja: prof. dr hab. med. Ja­ro­sław Re­gu­ła

9. Wskaż błęd­ne sko­ja­rze­nie dwóch do­ust­nych le­ków prze­ciw­cu­krzy­co­wych:

☐1. Po­chod­na sul­fo­ny­lo­mocz­ni­ka + met­for­mi­na

☐2. Gli­ta­zon + akar­bo­za

☐3. Gli­nid + gli­ta­zon

☐4. Met­for­mi­na + akar­bo­za

☐5. Po­chod­na sul­fo­ny­lo­mocz­ni­ka + gli­nid

Je­że­li le­cze­nie cu­krzy­cy ty­pu 2 za po­mo­cą zmian sty­lu ży­cia i jed­ne­go le­ku do­ust­ne­go jest nie­sku­tecz­ne, moż­na za­sto­so­wać te­ra­pię sko­ja­rzo­ną dwo­ma do­ust­ny­mi le­ka­mi prze­ciw­cu­krzy­co­wy­mi. Naj­ogól­niej­sza za­sa­da obo­wią­zu­ją­ca w tym mo­de­lu le­cze­nia mó­wi o nie­łą­cze­niu ze so­bą le­ków o tym sa­mym me­cha­ni­zmie dzia­ła­nia. Na­to­miast do­pusz­czal­ne jest ko­ja­rze­nie le­ków o tym sa­mym ce­lu dzia­ła­nia, ale róż­nych me­cha­ni­zmach far­ma­ko­lo­gicz­nych. Za­le­ca­ny­mi po­łą­cze­nia­mi dwóch le­ków do­ust­nych są: po­chod­na sul­fo­ny­lo­mocz­ni­ka + met­for­mi­na, akar­bo­za lub gli­ta­zon, gli­nid + met­for­mi­na lub akar­bo­za oraz gli­nid + gli­ta­zon. Do­pusz­cza się rów­nież ko­ja­rze­nie met­for­mi­ny z akar­bo­zą lub gli­ta­zo­nem oraz gli­ta­zo­nu z akar­bo­zą. Po­łą­cze­nia prze­ciw­wska­za­ne to: po­chod­na sul­fo­ny­lo­mocz­ni­ka + gli­nid, 2 gli­ta­zo­ny, 2 gli­ni­dy oraz dwie po­chod­ne sul­fo­ny­lo­mocz­ni­ka. War­to wspo­mnieć, że w nie­któ­rych kra­jach za­re­je­stro­wa­ne są pre­pa­ra­ty łą­czą­ce dwa le­ki w jed­nej ta­blet­ce np. met­for­mi­nę z roz­y­gli­ta­zo­nem czy po­chod­ną sul­fo­ny­lo­mocz­ni­ka z met­for­mi­ną.

Kon­sul­ta­cja: dr hab. med. Da­riusz Mo­czul­ski