Podsumowanie

Bakteryjne schorzenia narządu wzroku są jedną z najczęstszych przyczyn zakażeń powierzchni oka i wewnątrzgałkowych. Zbyt późno rozpoznane, zwłaszcza te o charakterze przewlekłym, i niewłaściwie leczone mogą być powdem nieodwracalnego uszkodzenia wzroku, a nawet zagrażać życiu pacjenta.

Najczęstszymi przyczynami niepowodzeń farmakoterapii w tych przypadkach są: wybór niewłaściwego antybiotyku, który nie obejmuje swoim działaniem pełnego zakresu drobnoustrojów wywołujących zakażenie, stosowanie w ostrej fazie zakażenia za małej dawki leku (zbyt rzadkie, nieregularne aplikacje leku do worka spojówkowego) oraz za długi czas stosowania antybiotyku. Należy także podkreślić, że zarówno leki stosowane miejscowo do worka spojówkowego, jak i podawane systemowo nie osiągają optymalnego stężenia terapeutycznego w komorze ciała szklistego i tylnym biegunie oka. W pierwszym przypadku leki docierają tylko do poziomu ciała rzęskowego, w drugim natomiast wewnętrzna i zewnętrzna bariera krew–siatkówka osłabia penetrację leku do wnętrza gałki ocznej. Dlatego też coraz większe znaczenie w leczeniu zakażeń wewnątrzgałkowych mają okołogałkowe oraz doszklistkowe wstrzyknięcia antybiotyku, pozwalające na zdeponowanie leku bezpośrednio w miejscu toczącej się patologii.

Charakterystykę antybiotyków najczęściej stosowanych w stanach zapalnych powierzchni oka przedstawiono w tabeli 5.

Pharmacotherapy of bacterial eye infections

Abstract

Bacteria are the most frequent pathogens to affect ocular structures. Bacterial eye infections are some of the most common and visually devastating ocular disorders worldwide. A total of 32 to 74% of all ocular infections at global level are attributed to bacterial infections. They may involve only the eyes (conjunctivitis, keratitis, eye-lid infections) or be associated with systemic inflammatory lesions which may lead to endogenous bacterial endophthalmitis. In rare cases bacterial infections of ocular structures such as orbital cellulitis may involve the surrounding structures and cause serious life-threatening complications.

This article provides a complementary review of the current pharmacotherapeutic strategies for the most common bacterial eye infections. The importance of early diagnosis and appropriate treatment of infectious eye diseases is emphasized. Bacterial ocular infections can be complicated by multidrug resistance – a problem that increases over time. This poses a challenge in the clinical management of bacterial ocular infections. Topical treatment, periocular and intravitreal injections, as well as systemic therapies of bacterial eye infections are discussed.

Piśmiennictwo

1. Teweldemedhin M, Gebreyesus H, Atsbaha AH, et al. Bacterial profile of ocular infections: a systematic review. BMC Ophthalmol 2017;17(1):212-6. doi: 10.1186/s12886-017-0612-2.

2. Miller D. Update on the Epidemiology and Antibiotic Resistance of Ocular Infections. Middle East Afr J Ophthalmol 2017;24(1):30-42.

3. Antoniak K. Farmakoterapia zakażeń bakteryjnych narządu wzroku. Postępy Farmakoterapii 2009;65(2):124-31.

4. Orbital inflammatory and infectious diseases. Orbit, Eyelids, and Lacrimal System, Section 7. Basic and Clinical Science Course 2011-2012. American Academy of Ophthalmology. San Francisco, CA, 2011.

5. Rashed F, Cannon A, Heaton PA, et al. Diagnosis, management and treatment of orbital and periorbital cellulitis in children. Emerg Nurse 2016;24(1):30-5.

6. Murphy C, Livingstone I, Foot B, et al. Orbital cellulitis in Scotland: current incidence, aetiology, management and outcomes. Br J Ophthalmol 2014;98(11):1575-8.

7. Duncan K, Jeng BH. Medical management of blepharitis. Curr Opin Ophthalmol 2015;26(4):289-94.

8. Pflugfelder SC, Karpecki PM, Perez VL. Treatment of blepharitis: recent clinical trials. Ocul Surf 2014;12(4):273-84.

9. Kański JJ, Bowling B. Okulistyka kliniczna. Szaflik J, Izdebska J (red.). Wydanie VIII. Wydawnictwo Edra Urban & Partner, Wrocław 2017.

10. Bragg KJ, Le JK. Hordeolum. 2017 Oct 10. StatPearls [Internet]. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing. 2017 Jun. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK441985/.

11. Maheshwari R, Maheshwari S, Shah T. Acute dacryocystitis causing orbital cellulitis and abscess. Orbit 2009;28:196-9.

12. Summaiya M, Neeta K, Sangita R. Ocular infections: rational approach to antibiotic therapy. Natl J Med Res 2012;2(1):22-24.

13. Richard J. O’Callaghan. The Pathogenesis of Staphylococcus aureus Eye Infections. Pathogens 2018;7(1):9-14.

14. Teweldemedhin M, Gebreyesus H, Atsbaha AH, et al. Bacterial profile of ocular infections: a systematic review. BMC Ophthalmol 2017;25;17(1):212-6.

15. Hutnik C, Mohammad-Shahi M. Bacterial conjunctivitis. Clin Ophthalmol 2010;4:1451-7.

16. Nowak M, Maruszczyk W, Mrukwa-Kominek E. Fluorochinolony – charakterystyka grupy leków i zastosowanie w okulistyce. Magazyn Lekarza Okulisty 2015;9(1):10-4.

17. Watkinson S, Seewoodhary R. Assessment, care and management of patients with red eye. Nurs Stand 2017;6;32(15):43-50.

18. Grzybowski A, Kanclerz P, Myers WG. The use of povidone-iodine in ophthalmology. Curr Opin Ophthalmol 2018;29(1):19-32.

19. Honkila M, Renko M, Ikäheimo I, et al. Aetiology of neonatal conjunctivitis evaluated in a population-based setting. Acta Paediatr 2018;Jan 18. doi: 10.1111/apa.14227.

20. Chen FV, Chang TC, Cavuoto KM. Patient demographic and microbiology trends in bacterial conjunctivitis in children. JAAPOS 2018;22(1)-66-7.

21. Izdebska J. Leczenie przeciwbakteryjne. Okulistyka 2008;2:4-31.

22. Teweldemedhin M, Gebreyesus H, Atsbaha AH, et al. Bacterial profile of ocular infections: a systematic review. BMC Ophthalmol 2017;25:17(1):212.

23. Lakhundi S, Siddiqui R, Khan NA. Pathogenesis of microbial keratitis. Microb Pathog 2017;104:97-109.

24. Wylęgała E. Choroby rogówki. W: Prost M. Farmakologia kliniczna okulistyczna. Prost M (red.). Wydawnictwo Edra, Wrocław 2016:484-99.

25. Shakarchi FI. Ocular tuberculosis: current perspectives. Clin Ophthalmol 2015;9:2223-2227.

26. Abu El-Asrar AM, Abouammoh M, Al-Mezaine HS. Tuberculous Uveitis. Middle East Afr J Ophthalmol 2009;16(4):188-201.

27. Gupta V, Gupta A, Rao NA. Intraocular tuberculosis – an update. Surv Ophthalmol 2007;52(6):561-87.

28. Lin P. Infectious Uveitis. Curr Ophthalmol Rports 2015;3(3):170-183.

29. Bajema KL, Pakzad-Vaezi K, Hawn T, et al. Tuberculous uveitis: association between anti-tuberculous therapy and clinical response in a non-endemic country. J Ophthalmic Inflamm Infect 2017;7:19. doi:10.1186/s12348-017-0137-0.

30. Damato EM, Dawson S, Liu X, et al. A retrospective cohort study of patients treated with anti-tuberculous therapy for presumed ocular tuberculosis. J Ophthalmic Inflamm Infect 2017;7(1):23. doi: 10.1186/s12348-017-0141-4.

31. Ang M, Wong W, Ngan CCL, et al. Interferon-gamma release assay as a diagnostic test for tuberculosis-associated uveitis. Eye 2012;26(5):658-65.

32. Invernizzi A, Franzetti F, Viola F, et al. Optic nerve head tubercular granuloma successfully treated with anti-VEGF intravitreal injections in addition to systemic therapy. Eur J Ophthalmol 2015;25(3):270-2.

33. Janier M, Hegyi V, Dupin N, et al. Europejskie zalecenia diagnostyczne i lecznicze dotyczące kiły 2014. Przegl Dermatol 2015;102:459-75.

34. Arasiewicz H, Kowalska M. Regionalne zróżnicowanie zapadalności na kiłę. Probl Hig Epidemiol 2012;93(1):62-66.

35. Bollemeijer JG, Wieringa WG, Missotten TO, et al. Clinical Manifestations and Outcome of Syphilitic Uveitis. Invest Ophthalmol Vis Sci 2016;57:404-11.

36. Haug SJ, Cunningham ET. Syphilitic Uveitis. In: Emerging Infectious Uveitis. Chee SP, Khairallah M (eds.). Springer Cham 2017:35-42.

37. Moradi A, Salek S, Daniel E, et al. Clinical features and incidence rates of ocular complications in patients with ocular syphilis. Am J Ophthalmol 2015;159(2):334-43.

38. Sahin O, Ziaei A. Clinical and laboratory characteristics of ocular syphilis, co-infection, and therapy response. Clin Ophthalmol 2016;10:13-28.

39. Błaut-Jurkowska J, Jurkowski M. Borelioza – aktualny stan wiedzy. Przegląd Lekarski 2015;72:11-6.

40. Howlett JM, Booth AP. Ocular inflammation as a manifestation of Lyme borreliosis. BMJ 2012;16;345:e4721. doi: 10.1136/bmj.e4721.

41. Waddell LA, Greig J, Mascarenhas M, et al. The Accuracy of Diagnostic Tests for Lyme Disease in Humans, a Systematic Review and Meta-Analysis of North American Research. PLoS One 2016, 21;11(12):e0168613. doi: 10.1371/journal.pone.0168613. eCollection 2016. Review.

42. Cameron DJ, Johnson LB, Maloney EL. Evidence assessments and guideline recommendations in Lyme disease: the clinical management of known tick bites, erythema migrans rashes and persistent disease. Expert Rev Anti Infect Ther 2014;12(9):1103-35.

43. Fonollosa A, Llorenç V, Artaraz J, et al. Safety and efficacy of intravitreal dexamethasone implants in the management of macular edema secondary to infectious uveitis. Retina 2016;36(9):1778-85.

44. Kański JJ, Kubicka-Trząska A. Choroby infekcyjne oczu- Kompendium diagnostyki i leczenia. Górnicki Wydawnictwo Medyczne, Wrocław 2004:41-3.

45. Lee S, Um T, Joe SG, et al. Changes in the Clinical Features and Prognostic Factors of Endogenous Endophthalmitis: Fifteen Years of Clinical Experience in Korea. Retina 2012;5:977-84.

46. Prost ME, Jachowicz R, Nowak JZ. Kliniczna farmakologia okulistyczna. Wyd. 1. Wydawnictwo Elsevier Urban & Partner,Wrocław 2013.

47. Romaniuk D, Michalska A, Dorecka M, et al. Zapalenie wnętrza gałki ocznej – obecne poglądy na profilaktykę i leczenie. Okul Dypl 2012;2(5):52-56.

48. Barry P, Cordoves L, Gardner S. Wytyczne ESCRS dotyczące profilaktyki i leczenia zapalenia wnętrza gałki ocznej po operacji zaćmy: dane, dylematy i wnioski. 2013.

49. Vander-Beek BL, Bonaffini SG, Ma L. The Association between Intravitreal Steroids and Post-Injection Endophthalmitis Rates. Ophthalmology 2015;122(11):2311-5.

50. Sachdeva MM, Moshiri A, Leder HA, et al. Endophthalmitis following intravitreal injection of anti-VEGF agents: long-term outcomes and the identification of unusual micro-organisms. J Ophthalmic Inflamm Infect 2016;6(1):2. doi: 10.1186/s12348-015-0069-5.

51. Ang GS, Varga Z, Shaarawy T. Postoperative infection in penetrating versus non- penetrating glaucoma surgery. Br J Ophthalmol 2010;94(12):1571-6.

52. Kernt M, Kampik A. Endophthalmitis: Pathogenesis, clinical presentation, management, and perspectives. Clin Ophthalmol 2010;4:121-35.

Do góry