Temat numeru
Co można wyczytać z USG jamy brzusznej pod kątem onkologicznym?
Dr n. med. Agnieszka Rogowska
W artykule przedstawiono najbardziej powszechne, uwidoczniane w badaniu ultrasonograficznym zmiany w wątrobie, pęcherzyku żółciowym i drogach żółciowych oraz zaproponowano dalsze postępowanie diagnostyczne. Oto wady i zalety tej popularnej metody.
Dr n. med. Agnieszka Rogowska
Ultrasonografia jamy brzusznej jest jednym z najczęściej wykonywanych badań obrazowych. Jej popularność wynika z łatwej dostępności, niskiego kosztu i nieinwazyjności. Wadą pozostaje istotna zależność wartości badania od doświadczenia i umiejętności operatora, jakości ultrasonografu oraz warunków podczas badania, które pogarszają: otyłość, obecność gazów jelitowych i brak współpracy oddechowej pacjenta.
Konwencjonalna ultrasonografia jako metoda bazująca jedynie na wykorzystaniu odbicia wiązki dźwięków o wysokiej częstotliwości bez podawania środka kontrastującego, jak ma to rutynowo miejsce w innych technikach wizualizacyjnych takich jak tomografia komputerowa lub rezonans magnetyczny, ma ograniczoną czułość oraz swoistość do wykrywania i przede wszystkim różnicowania zmian w jamie brzusznej. Może jednak stanowić pierwszą wskazówkę diagnostyczną dla klinicysty oraz jest często wykorzystywana do kontroli już stwierdzonych nieprawidłowości. Należy również podkreślić, że opis badania ultrasonograficznego powinien być analizowany łącznie z obrazem klinicznym chorego uwzględniającym:
• wiek
• płeć
• wywiady współistniejących lub przebytych chorób, w tym nowotworowych
• objawy podmiotowe i przedmiotowe
• wyniki innych badań, m.in. laboratoryjnych.
Wątroba
Zmiany ogniskowe są najczęstszą patologią w wątrobie budzącą niepokój onkologiczny. Z uwagi na budowę dzielimy je na torbielowate i lite, wśród nich występują zarówno zmiany łagodne, jak i złośliwe oraz przednowotworowe.
Ogniskowe zmiany torbielowate
Rodzaje zmian torbielowatych z podziałem uwzględniającym etiologię i główne objawy kliniczne zostały wymienione w tabeli 1.
Tabela 1. Najczęstsze zmiany torbielowate w wątrobie z uwzględnieniem etiologii oraz głównych cech klinicznych1
Torbiel prosta jest najczęstszą zmianą torbielowatą w wątrobie. Stwierdza się ją u około 2,5% ogólnej populacji, w 30% przypadków występują torbiele mnogie. Torbiele wrodzone powstają w wyniku zaburzeń rozwojowych niewielkich przewodów żółciowych, które nie połączyły się z drogami żółciowymi. Wypełnione są płynem surowiczym. Typowe torbiele proste w obrazie ultrasonograficznym są:
• okrągłe lub owalne
• bezechowe
• gładko ograniczone, z cieniami bocznymi oraz dystalnym wzmocnieniem akustycznym.