• obrzęk i bladość lub zasinienie małżowin nosowych, bruzdę alergiczną nosa (sugerujące alergiczny nieżyt nosa)

• skrzywienie przegrody nosa, obrzęk i przekrwienie małżowin nosowych (wskazujące na przewlekły nieżyt nosa)

• stałe/okresowe oddychanie ustami, obrzęk nasady nosa, podkrążone oczy, wada zgryzu (wysunięcie szczęki do przodu) – sugerujące przerost migdałka gardłowego

• pogrudkowanie tylnej ściany gardła, obecność wydzieliny na tylnej ścianie gardła, upośledzenie drożności nosa – charakterystyczne dla przewlekłego zapalenia zatok obocznych nosa.

Leczenie przewlekłego kaszlu

Leczenie przewlekłego kaszlu u dzieci jest wyłącznie przyczynowe. Należy dążyć do rozpoznania choroby objawiającej się kaszlem i wówczas zalecić stosowną do rozpoznania terapię.

Stosowanie leków objawowych, takich jak butamirat, kodeina czy dekstrometorfan jest nieskuteczne, może spowodować objawy niepożądane i opóźnić prawidłową diagnostykę.14

Przy podejrzeniu wariantu kaszlowego astmy można podjąć próbę leczenia steroidami wziewnymi – w wyraźnie określonych ramach czasowych. Brak poprawy po leczeniu przemawia przeciw astmie, należy przerwać terapię, nie zwiększać dawek. Poprawa po leku nie jest jeszcze jednoznaczna z rozpoznaniem choroby – należy odstawić leczenie i obserwować, czy kaszel powróci.5

Jeżeli przyczyny nie udaje się ustalić i rozpoznaje się izolowany kaszel nieswoisty, można również przyjąć postawę wyczekującą, gdyż kaszel ten bardzo często ustępuje samoistnie.15 W razie utrzymywania się objawu w trakcie kolejnych wizyt należy pogłębić wywiad i ponownie przeprowadzić szczegółowe badanie przedmiotowe, poszukując wskazówek sugerujących etiologię kaszlu, bądź skierować dziecko do specjalisty. Jedynie leczenie przyczynowe ma szansę zakończyć się powodzeniem, jeżeli przyczyna kaszlu jest inna niż tylko pozakaźna nadreaktywność receptorów.

Piśmiennictwo

1. De BF, Dicpinigaitis PV, Rubin BK, De DG, Lanata L, Zanasi A. An observational study on cough in children: epidemiology, impact on quality of sleep and treatment outcome. Cough. 2012;8(1):1.

2. Canning BJ. Functional implications of the multiple afferent pathways regulating cough. Pulm Pharmacol Ther. 2011;24(3):295-299.

3. Chung KF, Pavord ID. Prevalence, pathogenesis, and causes of chronic cough. Lancet. 2008;371(9621):1364-1374.

4. Chang AB. American College of Chest Physicians cough guidelines for children: can its use improve outcomes? Chest. 2008;134(6):1111-1112.

5. Shields MD, Bush A, Everard ML, McKenzie S, Primhak R. BTS guidelines: Recommendations for the assessment and management of cough in children. Thorax. 2008; 63(Suppl 3):iii1-iii15.

6. Krawiec M, Krenke K, Peradzyńska J, Kraj G, Kulus M. Przyczyny przewlekłego kaszlu u dzieci. Alergia Astma Immunologia. 2010;15(2):98-104.

7. Pratter MR. Chronic upper airway cough syndrome secondary to rhinosinus diseases (previously referred to as postnasal drip syndrome): ACCP evidence-based clinical practice guidelines. Chest. 2006;129(1 Suppl):63S-71S.

8. Bielecka T, Ziołkowski J, Feleszko W, Grzela K, Zagórska W. Dlaczego dzieci kaszlą przewlekle? Analiza przyczyn kaszlu przewlekłego wśród dzieci hospitalizowanych w Klinice Pneumonologii i Alergologii Wieku Dziecięcego I Katedry Pediatrii WUM w latach 2006-2009. Pediatr Pol. 2010;85(6):582-587.

9. Sylvester DC, Karkos PD, Vaughan C, et al. Chronic cough, reflux, postnasal drip syndrome, and the otolaryngologist. Int J Otolaryngol. 2012;2012:5648-5652.

10. Ghezzi M, Guida E, Ullmann N, et al. Weakly acidic gastroesophageal refluxes are frequently triggers in young children with chronic cough. Pediatr Pulmonol. 2012.

11. Morice AH, Fontana GA, Belvisi MG, et al. ERS guidelines on the assessment of cough. Eur Respir J. 2007;29(6):1256-1276.

12. Groneberg-Kloft B, Feleszko W, Dinh QT, et al. Analysis and evaluation of environmental tobacco smoke exposure as a risk factor for chronic cough. Cough. 2007;3:6.

13. Irwin RS, Glomb WB, Chang AB. Habit cough, tic cough, and psychogenic cough in adult and pediatric populations: ACCP evidence-based clinical practice guidelines. Chest. 2006; 129(1 Suppl):174S-179S.

14. Dart RC, Paul IM, Bond GR, et al. Pediatric fatalities associated with over the counter (nonprescription) cough and cold medications. Ann Emerg Med. 2009;53(4):411-417.

15. Goldsobel AB, Chipps BE. Cough in the pediatric population. J Pediatr. 2010; 156(3):352-358.

Do góry