Ocena parametrów zapalnych może odgrywać pewną rolę we wstępnej diagnostyce limfadenopatii, czasem ułatwiając podjęcie decyzji o empirycznej antybiotykoterapii.

Wreszcie ocena stężenia dehydrogenazy kwasu mlekowego (LDH) jest niemalże rutynowo wykonywanym badaniem u dzieci z powiększeniem węzłów chłonnych. Niestety trzeba stanowczo zaznaczyć, że jest to badanie kompletnie nieprzydatne we wstępnej diagnostyce chorób nowotworowych u dzieci. O ile w niektórych typach nowotworów podwyższone stężenie LDH jest uznawane nawet za czynnik rokowniczy (np. w chłoniaku nieziarniczym/limfoblastycznym), o tyle wysokie wartości LDH można spotkać w różnych schorzeniach dotyczących układu krążenia, wątroby, płuc, mięśni, krwi (choćby w niedokrwistości hemolitycznej czy megaloblastycznej) oraz w zakażeniach wirusowych i bakteryjnych (w tym również w zapaleniu węzłów chłonnych). Prawidłowe stężenie LDH nie wyklucza nowotworu.21 Podwyższone stężenie LDH nie jest więc swoistym markerem dla konkretnego schorzenia.

Do badań dodatkowych należą również badania serologiczne w kierunku zakażeń: EBV, CMV, Toxoplazma gondi, Bartonella henselae.5,12 Ich wyniki mogą pomóc ustalić potencjalny patogen odpowiedzialny za zakażenie i w części przypadków wpłynąć (o ile wynika to z wywiadu chorobowego) na wybór terapii (np. azytromycyną w chorobie kociego pazura).

Algorytm postępowania w przypadku powiększenia węzłów chłonnych szyjnych u dziecka przedstawiono na rycinie 7.

Podsumowanie

  • Większość dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym ma wyczuwalne węzły chłonne okolicy szyi.
  • Tylko w bardzo niewielkim odsetku przypadków limfadenopatii szyjnej stoi za nią choroba nowotworowa (najczęściej chłoniak).
  • Objawami niepokojącymi powinny być znaczna wielkość węzłów (>2-3 cm), układanie się ich w pakiety, zlokalizowane jednostronnie lub w dołach nadobojczykowych oraz obecność objawów typu B.
  • Brak reakcji na 14-dniowe leczenie antybiotykiem jest wskazaniem do poszerzenia diagnostyki.
  • Złotym standardem w diagnostyce powiększonych węzłów chłonnych pozostaje biopsja otwarta (chirurgiczna), a badania radiologiczne i laboratoryjne mają tylko znaczenie pomocnicze.

Is lymphadenopathy in children primarily an oncological concern?

Abstract

Lymph node enlargement (lymphadenopathy) is a common health problem in both children and adults. Palpable lymph nodes are revealed in up to 40-90% of pre-school and early school-age children [1,2]. For obvious reasons (the parents’ concern and anxiety), this places primary care physicians under the obligation to decide between performing preliminary work-up themselves and referring the child to a oncological clinic or just directly to a paediatric/oncology department.

Piśmiennictwo

1. Leung AK, Robson WL. Childhood cervical lymphadenopathy. J Pediatr Health Care 2004;18:3-7.

2. Rajasekaran K, Krakovitz P. Enlarged neck lymph nodes in children. Pediatr Clin North Am 2013;60:923-36.

3. Mukesh GH. Head and Neck Lymph Node Anatomy. In: Atlas of Lymph Node Anatomy. Springer, New York 2013, 1-2.

4. Stutchfield CJ, Tyrrell J. Evaluation of lymphadenopathy in children. Paediatr Child Health 2012;22:98-112.

5. Lanzkowsky F. Lymphadenopathy and Splenomegaly. In: Manual of pediatric hematology and oncology. 5th edition. Academic Press, London 2011:461-71.

6. Locke R, Comfort R, Kubba H. When does an enlarged cervical lymph node in a child need excision? A systematic review. Int J Pediatr Otorhinolaryngol 2014;78:393-401.

7. Nolder AR. Paediatric cervical lymphadenopathy: when to biopsy? Curr Opin Otolaryngol Head Neck Surg 2013;21:567-70.

8. Bozlak S, Varkal MA, Yildiz I, et al. Cervical lymphadenopathies in children: A prospective clinical cohort study. Int J Pediatr Otorhinolaryngol 2016;82:81-7.

9. Niedzielska G, Kotowski M, Niedzielski A, et al. Cervical lymphadenopathy in children-incidence and diagnostic management. Int J Pediatr Otorhinolaryngol 2007;71:51-6.

10. Celenk F, Baysal E, Aytac I, et al. Incidence and predictors of malignancy in children with persistent cervical lymphadenopathy. Int J Pediatr Otorhinolaryngol 2013;77:2004-7.

11. Malogolowkin MH, Quinn JJ, Steuber CP, Siegel SE. Clinical Assessement and Differential Diagnosis of the Child with Suspected Cancer. W: Principles and Practice of Pediatric Oncology. Pizzo PA, Poplack DG (eds.) 5th edition. Lippincott Williams and Wilkins. Philadelphia, 2006:145-59.

12. Zitelli BJ, McIntire S, Nowalk A. Infectious diseases. In: Zitelli And Davis’ Atlas Of Pediatric Physical Diagnosis. 6th edition. Elsevier Saunders, Philadelphia 2012:469-530.

13. Oguz A, Karadeniz C, Temel EA, et al. Evaluation of peripheral lymphadenopathy in children. Pediatr Hematol Oncol 2006;23:549-61.

14. Pui ChH. Acute lymphoblastic leukemia. In: Childhood leukemias. Pui ChH (ed.). 2nd edition. Cambridge University Press, New York 2006:439-72

15. Margolin JF, Steuber CP, Poplack DG. Acute lymphoblastic leukemia. In: Principles and Practice of Pediatric Oncology. Pizzo PA, Poplack DG (eds.). 5th edition. Lippincott Williams and Wilkins, Philadelphia 2006:538-90.

16. Kwon M, Seo JH, Cho KJ, et al. Suggested Protocol for Managing Acute Suppurative Cervical Lymphadenitis in Children to Reduce Unnecessary Surgical Interventions. Ann Otol Rhinol Laryngol 2016. pii: 0003489416665194.

17. Baek MY, Park KH, We JH, Park SE. Needle aspiration as therapeutic management for suppurative cervical lymphadenitis in children. Korean J Pediatr 2010;53:801-4.

18. De Corti F, Cecchetto G, Vendraminelli R, Mognato G. Fine-needle aspiration cytology in children with superficial lymphadenopathy. Pediatr Med Chir 2014;36:80-2.

19. Lee DH, Baek HJ, Kook H, et al. Clinical value of fine needle aspiration cytology in pediatric cervical lymphadenopathy patients under 12-years-of-age. Int J Pediatr Otorhinolaryngol 2014;78:79-81.

20. Batko T, Kosiak In: Value of ultrasound of lymph nodes in children and adolescents in the family doctor’s office and in pediatric practice – own investigations]. Med Wieku Rozwoj 2013;17:137-42.

21. Abrahamson E, Ross AD. A review of the use of serum lactate dehydrogenase measurement in patients presenting to the paediatric emergency department. Arch Dis Child 2011;96(suppl. 1):A87.

Do góry