• pH wskazuje na obecność kwasicy
• pCO₂ w górnej granicy normy; nie stwierdzamy spodziewanej hipokapnii jako oznaki kompensacji oddechowej
• BE_ecf potwierdza obecność kwasicy metabolicznej
• AG jest prawidłowa
• poziom mleczanów jest nieznacznie podwyższony
• wartość SID, obliczona ze wzoru SID = Na⁺ – Cl^– (143 – 113 = 30), obniżona, co oznacza kwasicę metaboliczną.

Przedstawiona gazometria tętnicza wskazuje na kwasicę metaboliczną z prawidłową luką anionową – hiperchloremiczną. Mogą jednak – jak wcześniej wspominano – współistnieć jeszcze inne ZKZ, w związku z czym analizujemy wartości BE pochodzące ze zmiennych niezależnych według podejścia Stewarta:

• BE_Na/Cl: 143 – 113 – 38 = –8
• BE_alb: 0,3 × (42 – 25,6) = 4,9
• BE_lact: 1 – 2,3 = –1,3

W poszukiwaniu XA^– stosujemy wcześniej przedstawiony wzór i podstawiamy wartości liczbowe:

–6,3 – (–8) – 4,9 – (–1,3) = –1,9

Z obliczeń wynika, że u chorego mamy do czynienia z mieszanymi ZKZ, głównie z kwasicą metaboliczną hiperchloremiczną (prawidłowa AG), ponieważ:

• BE_Na/Cl wynosi –8
• SID jest obniżone i wynosi 30
• AG jest prawidłowa i wynosi 9,1.

Ponadto stwierdzamy zasadowicę hipoalbuminową (BE_alb 4) oraz minimalną kwasicę mleczanową (BE_lact –1,3). Udział XA^– nie odgrywa żadnej roli: BE_XA –1,1 (norma <3 mEq/l).

Wszystkie wartości BE zmiennych niezależnych dają ostateczny wynik „netto” BE_ecf –6,3 mmol/l widoczny w badaniu gazometrycznym.

Opis przypadku 2

Chora, lat 80, została przyjęta na oddział anestezjologii i intensywnej terapii z sali operacyjnej chirurgii z powodu ostrej niewydolności oddechowej (zachłystowe zapalenie płuc). Operowana w ramach ostrego dyżuru z powodu uwięźniętej przepukliny (zgorzel jelita) i niedrożności jelit. Wykonano resekcję martwej części jelita cienkiego. W wywiadzie: reumatoidalne zapalenie stawów, niedomykalność mitralna, niedoczynność tarczycy. W chwili przyjęcia stan chorej poważny, stwierdzano hipotensję tętniczą, napady częstoskurczu nadkomorowego do 160/min, zapalenie płuc; kontynuowano analgosedację, wentylację mechaniczną, płynoterapię, wlew amin presyjnych, antybiotykoterapię, wykonano kilkukrotną bronchofiberoskopię.

Wyniki wybranych parametrów badań gazometrii i biochemii krwi tętniczej pobranych w chwili przyjęcia:

• gazometria: pH 7,43, pCO₂ 64,9 mmHg, HCO₃ 42,2 mmol/l, BE_ecf 17,9 mmol/l
• biochemia: Na⁺ 143 mmol/l, Cl^– 86 mmol/l, mleczany 2,7 mmol/l, AG 13,9 mmol/l, albuminy 21,5 g/l.

Interpretacja per analogiam:

• pH jest w zakresie normy
• pCO₂– hiperkapnia; wskazuje na kwasicę oddechową lub hipowentylacyjny mechanizm kompensacyjny zasadowicy metabolicznej
• BE_ecf potwierdza obecność zasadowicy metabolicznej (bierzemy pod uwagę wywiad chorobowy – kilkudniowa niedrożność jelit z utratą treści żołądkowej)
• AG nieznacznie podwyższona
• stężenie mleczanów świadczy o kwasicy mleczanowej
• wartość SID, obliczona ze wzoru SID = Na⁺ – Cl^– (143 – 86 = 57 mmol/l), znacznie podwyższona, co wskazuje na zasadowicę metaboliczną hipochloremiczną.

Ze wstępnej oceny wynika, że u chorej mamy do czynienia z zasadowicą metaboliczną hipochloremiczną w połączeniu z kwasicą metaboliczną mleczanową.

Bardziej precyzyjne informacje uzyskamy z ilościowej metody Stewarta:

• BE_NaCl = 143 – 86 – 38 = 19
• BE_alb = 0,3 × (42 – 21,5) = 6,15
• BE_lact = 1 – 2,7 = –1,7.

Sprawdzamy obecność XA­^–:

17,9 – 19 – 6,15 – (–1,7) = –5,55