Leki spazmolityczne i cholinolityczne: mebeweryna, alweryna, hioscyna, drotaweryna, wcześniej wymienione jako skuteczne w łagodzeniu bólu, bywają również skuteczne w leczeniu biegunkowej postaci ZJN. Trimebutyna, wskazana w tabeli 7 jako lek stosowany w terapii zaparcia, u niektórych chorych wywiera korzystny efekt także w przypadku biegunki. Cholestyramina, wiążąc kwasy żółciowe, jest skuteczna w biegunce wynikającej z ich nadmiaru (np. po wycięciu końcowego odcinka jelita cienkiego, co zaburza wchłanianie zwrotne). Szczególnie istotną rolę odgrywa w chorobie czynnościowej zwanej idiopatycznym zespołem złego wchłaniania kwasów żółciowych.31

Chorzy, u których biegunka wynika z nadmiernej reaktywności na zewnętrzny stres, dobrze reagują na leki uspokajające.

Nowym lekiem przeciwbiegunkowym jest racekadotryl hamujący aktywność enkefalinaz nabłonka jelitowego, wskutek czego nierozłożone naturalne met- i leu-enkefaliny działają zapierająco.27

Przedstawiony powyżej przegląd metod farmakoterapii ZJN wskazuje na złożoność tego zagadnienia. Należy podkreślić, że nie ma jednolitego, optymalnego sposobu leczenia. Terapia zależy od postaci choroby, rodzaju i nasilenia objawów, a przede wszystkim od indywidualnego podejścia lekarza do każdego chorego.

Ogólny zarys postępowania diagnostycznego i terapeutycznego w ZJN przedstawia algorytm postępowania (ryc. 1).

Small 6700

Rycina 1. Algorytm diagnostyczno-terapeutyczny w zespole jelita nadwrażliwego

Leczenie alternatywne

U znacznej części chorych z ZJN obserwuje się efekt placebo (ok. 40%). Postulowane niekiedy leczenie metodami niekonwencjonalnymi, takimi jak akupunktura, akupresura, hipnoterapia, nie przewyższa skutecznością efektu placebo.32

Podsumowanie

Zespół jelita nadwrażliwego to najczęstsza choroba czynnościowa przewodu pokarmowego. Jego etiopatogeneza jest złożona i nie do końca poznana. Występuje w każdym wieku, najczęściej u ludzi młodych. Choroba charakteryzuje się stałymi bądź nawracającymi dolegliwościami bólowymi w jamie brzusznej o różnej lokalizacji, często zmianą rytmu wypróżnień, a niekiedy różnymi objawami dodatkowymi. Diagnostyka polega głównie na prawidłowo przeprowadzonym badaniu podmiotowym i przedmiotowym oraz wykonaniu badań dodatkowych wykluczających chorobę organiczną. Leczenie jest głównie objawowe i tylko częściowo skuteczne. Przerwanie terapii zwykle powoduje nawrót dolegliwości. Przebieg schorzenia jest zwykle wieloletni. Choroba nie zagraża życiu, ale rzadko udaje się uzyskać pełne wyleczenie lub wieloletnią remisję.

Do góry