Wykonywanie tomografii komputerowej (TK) klatki piersiowej nie powinno być postępowaniem rutynowym. Jest to badanie narażające dziecko na dużą dawkę promieniowania, jego wykonanie u małych dzieci wymaga znieczulenia ogólnego, a w zdecydowanej większości przypadków nie jest konieczne do ustalenia prawidłowego postępowania. TK należy zarezerwować dla chorych w trakcie leczenia pleuropneumonii, u których:

• konieczne jest rozszerzenie diagnostyki ze względu na niejasną etiologię choroby

• nie obserwuje się poprawy pomimo prawidłowego leczenia

• rozważa się bardziej inwazyjne metody leczenia (interwencję torakochirurgiczną).

Postępowanie z chorym na zapalenie płuc z wysiękiem do opłucnej

Wszystkie dzieci chore na zapalenie płuc z wysiękiem do opłucnej powinny być leczone w szpitalu. Postępowanie z chorym dzieckiem zależy od stanu klinicznego, w jakim się ono znajduje, oraz doświadczenia danego ośrodka w leczeniu powikłań zapalenia płuc. Dzieci w dobrym stanie ogólnym, z niewielką ilością płynu w jamie opłucnej, mogą być leczone w ośrodku drugiego stopnia referencyjności, natomiast w średnim i ciężkim stanie ogólnym oraz ze wskazaniami do leczenia drenażowego powinny być przetransportowane do ośrodka specjalistycznego zapewniającego opiekę pediatry pulmonologa i doświadczonego zespołu pielęgniarskiego oraz anestezjologa i chirurga z doświadczeniem w pracy z dziećmi.

Rycina 1. Algorytm postępowania w zapaleniu płuc z wysiękiem do opłucnej.

Tabela 2. Ocena stanu klinicznego dziecka z zapaleniem płuc z wysiękiem do opłucnej wg British Thoracic Society

Ocena stanu klinicznego dziecka chorego na zapalenie płuc z wysiękiem do opłucnej opiera się przede wszystkim na ocenie nasilenia duszności i występowania gorączki (tab. 2).³

Za wskaźniki ciężkiego przebiegu choroby u niemowląt uznaje się:

• SpO₂ <92%

• częstotliwość oddechów >70/min

• inne objawy duszności: zwiększony wysiłek oddechowy, uruchomienie dodatkowych mięśni oddechowych: poruszanie skrzydełkami nosa, wciąganie pod- i międzyżebrzy, stękanie, sinica

• znaczną tachykardię w odniesieniu do wieku i ciepłoty ciała

• powrót włośniczkowy >2 s

• okresowy bezdech

• brak łaknienia

• współwystępowanie choroby przewlekłej (np. wrodzonej wady serca, przewlekłej choroby płuc, mukowiscydozy, niedoboru odporności)

Za wskaźniki ciężkiego przebiegu choroby u starszych dzieci uznaje się: