Zastosowanie antybiotyków w nieciężkich zaostrzeniach POChP budzi kontrowersje. Do badania włączano ambulatoryjnych pacjentów z łagodnym lub umiarkowanym zaostrzeniem choroby. Stosowano antybiotykoterapię (amoksycylinę z kwasem klawulanowym 1500/475 mg/24 h w 3 dawkach podzielonych przez 8 dni) lub placebo. Po zakończeniu leczenia (ocena w 9.-11. dniu) za wyleczonych uznano znacząco więcej pacjentów przyjmujących antybiotyk niż placebo (74,1 v. 59,9%; p <0,05). Ponadto u leczonych antybiotykiem średni czas do wystąpienia kolejnego zaostrzenia był dłuższy niż w grupie placebo (233 v. 160 dni; p <0,05).

Udana próba zastosowania heparyny drobnocząsteczkowej w zaawansowanej marskości wątroby

• otwarte badanie prospektywne • n=70

Villa E, Cammà C, Marietta M, et al. Enoxaparin Prevents Portal Vein Thrombosis and Liver Decompensation in Patients With Advanced Cirrhosis. Gastroenterology 2012;143(5);1253-60.

Pacjenci z zaawansowaną marskością wątroby (wynik w skali Childa-Turcotte’a-Pugha 7-10 pkt.) otrzymywali enoksaparynę (4 tys. j./24 h podskórnie) przez 48 tygodni (grupa eksperymentalna) lub nie otrzymywali leków przeciwzakrzepowych (grupa kontrolna). Co 3 miesiące wykonywano kontrolne badanie USG, a co 6 miesięcy TK jamy brzusznej w celu oceny występowania zakrzepicy żyły wrotnej. Jej pojawienie się było głównym parametrem oceny końcowej. Lekarze oceniający badania obrazowe nie byli poinformowani, do której grupy należą pacjenci. Po 48 tygodniach u żadnego z pacjentów stosujących enoksaparynę nie wystąpiła zakrzepica żyły wrotnej, a w grupie kontrolnej było 6 takich przypadków na 36 chorych – częstość 16,6%; różnica była istotna statystycznie (p=0,025). W trakcie dalszej obserwacji (do 96. tygodnia) zakrzepica żyły wrotnej wystąpiła u 8,8% leczonych enoksaparyną i 27,7% osób z grupy kontrolnej (p=0,048). Ponadto w grupie leczonej enoksaparyną ryzyko dekompensacji marskości było mniejsze (11,7 v. 59,4%; p <0,0001), a szacowane metodami aktuarialnymi prawdopodobieństwo przeżycia większe (p=0,02). U osób leczonych nie obserwowano istotnych działań niepożądanych, w tym powikłań krwotocznych. Autorzy konkludują, że stosowanie enoksaparyny u chorych z zaawansowaną marskością wątroby opóźnia wystąpienie zakrzepicy żyły wrotnej oraz prawdopodobnie opóźnia wystąpienie dekompensacji marskości, a nawet wydłuża przeżycie.

Długotrwałe stosowanie β-adrenolityków u pacjentów, których stan jest stabilny – pomaga czy szkodzi?

• długookresowe kohortowe badanie obserwacyjne • n=44 708

Bangalore S, Steg G, Deedwania P, et al. for the REACH Registry Investigators. β-Blocker Use and Clinical Outcomes in Stable Outpatients With and Without Coronary Artery Disease. JAMA 2012;308(13):1340-9.

Aby ocenić wpływ β-adrenolityków na występowanie incydentów sercowo-naczyniowych u pacjentów, których stan jest stabilny, analizowano grupę osób z rejestru REACH (Reduction of Atherothrombosis for Continued Health) z przebytym zawałem mięśnia sercowego (n=14 043), chorobą niedokrwienną serca bez zawału (n=12 012) i tylko z czynnikami ryzyka choroby wieńcowej (n=18 653). Złożonym pierwszorzędowym parametrem oceny końcowej było wystąpienie zgonu z przyczyn krążeniowych, niezakończonego zgonem zawału mięśnia sercowego lub udaru mózgu, a drugorzędowym wystąpienie wymienionych wcześniej zdarzeń i dodatkowo hospitalizacja z powodu powikłań zakrzepowo-zatorowych lub wykonanie procedury rewaskularyzacyjnej. Średni czas obserwacji wynosił 44 miesiące. Co zaskakujące, u chorych po zawale nie stwierdzono istotnych statystycznie różnic w częstości występowania zdarzeń składających się na pierwszorzędowy parametr oceny końcowej między pacjentami stosującymi β-adrenolityki a niestosującymi tych leków (16,96 v. 18,60%; HR=0,9; p=0,14). W podgrupie z niedawno przebytym zawałem (do roku) stwierdzono jednak rzadsze występowanie zdarzeń składających się na drugorzędowy parametr oceny (OR=0,77). W grupie osób z chorobą wieńcową bez przebytego zawału częstość występowania zdarzeń należących do pierwszorzędowego parametru oceny końcowej nie różniła się między stosującymi β-adrenolityki a niestosującymi ich (12,94 v. 13,55%; HR=0,92; p=0,31), zaś częstość zdarzeń z drugorzędowego parametru była wyższa w grupie leczonej β-adrenolitykami (30,59 v. 27,84%; OR=1,14; p=0,01). Pacjenci bez choroby wieńcowej stosujący β-adrenolityki byli bardziej narażeni na wystąpienie zdarzenia składającego się na pierwszorzędowy parametr oceny końcowej niż niestosujący tych leków (14,22 v. 12,11%; HR=1,18; p=0,02).

CPAP w leczeniu obturacyjnego bezdechu podczas snu – rzeczywista skuteczność czy efekt oczekiwanej poprawy?

• metaanaliza • modelowanie matematyczne

Crawford MR, Bartlett DJ, Coughli SR, et al. The effect of continuous positive airway pressure usage on sleepiness in obstructive sleep apnoea: real effects or expectation of benefit? Thorax 2012;67:920-92.

Skuteczność kliniczna aparatów wytwarzających ciągłe dodatnie ciśnienie w drogach oddechowych (CPAP) w leczeniu senności w ciągu dnia u pacjentów z obturacyjnym bezdechem podczas snu może być wynikiem oczekiwania poprawy przez pacjentów.