Aparat do przeprowadzania TUNA wyzwala fale elektromagnetyczne o częstotliwości radiowej, których działanie powoduje wzrost temperatury >100°C i w następstwie martwicę tkanki stercza. Zabieg wykonuje się na ogół w ambulatorium, w znieczuleniu miejscowym. Niektórzy wymagają znieczulenia dożylnego.

Wyniki leczenia są dobre, ale nieco gorsze niż po TURP, częściej też konieczne jest powtórzenie zabiegu po kilku latach.

Stenty

Chorym ze znaczną przeszkodą podpęcherzową, u których inne metody leczenia zabiegowego są przeciwwskazane, można zaproponować wprowadzenie do cewki sterczowej stentu – czasowo lub na stałe. Zapewnia to właściwy odpływ moczu z pęcherza i chroni przed zastojem w górnych drogach moczowych, a w jego następstwie – niewydolnością nerek.

Wytwarzane ze stali nierdzewnej stenty stałe z czasem pokrywają się nabłonkiem. Niklowo-tytanowe stenty czasowe nie pokrywają się nabłonkiem, a po oziębieniu do temperatury 10°C lub niższej miękną i łatwo je usunąć.

Implanty w cewce sterczowej (PUL)

Metoda PUL (prostatic urethral lift) polega na wprowadzeniu do cewki sterczowej od 1 do 5 implantów (liczba zależy od wielkości płatów gruczolaka), które odpychają od siebie wpuklające się do niej płaty stercza i rozszerzają światło cewki. Zabieg można wykonać nawet w znieczuleniu nasiękowym 2% żelem lidokainowym.

Skutek jest natychmiastowy, dotychczasowe wyniki leczenia dobre, a liczba powikłań znikoma.

Embolizacja tętnic sterczowych (PAE)

Embolizacja tętnic sterczowych (PAE – prostate artery embolisation) zyskuje coraz większą popularność w leczeniu chorych na BPH, którym z uwagi na ogólny stan zdrowia nie można zaproponować innej operacji. Zabieg przeprowadza się w znieczuleniu miejscowym pod kontrolą fluoroskopową. Po wprowadzeniu do tętnicy sterczowej cewnika naczyniowego o średnicy 1 mm podaje się do jej światła materiał embolizujący – mikrosfery żywiczne. Jeśli to technicznie możliwe, embolizuje się obie tętnice sterczowe. Znaczne powiększenie stercza nie jest przeciwwskazaniem do wykonania PAE. Skuteczność zabiegu jest duża, a niedokrwienie ściany pęcherza moczowego w następstwie przypadkowej embolizacji tętnicy pęcherzowej dolnej opisywano sporadycznie.

Całkowite zatrzymanie moczu

Osobnego omówienia wymaga postępowanie z chorymi, u których w przebiegu BPH doszło do całkowitego zatrzymania moczu. Z taką sytuacją może się zetknąć każdy lekarz, w tym lekarz POZ.

Całkowite zatrzymanie moczu (RUC – retentio urinae completa, AUR – acute urinary retention) to nagła niezdolność do opróżnienia pęcherza moczowego wywołująca ból w środkowym podbrzuszu. U chorych na BPH ryzyko AUR zwiększa się z wiekiem.

AUR może być sprowokowane:

• nadmiernym rozciągnięciem ściany pęcherza moczowego – m.in. u chorych poddanych badaniu USG narządów jamy brzusznej, którzy przepełnili pęcherz do badania
• zakażeniem dróg moczowych
• zapaleniem stercza
• spożyciem alkoholu
• przyjęciem leków sympatykomimetycznych lub cholinolitycznych
• znieczuleniem ogólnym lub przewodowym do operacji.

Przepełniony pęcherz moczowy jest wyczuwalny nad spojeniem łonowym, a u szczupłych chorych widoczne jest nawet uwypuklenie powłok brzusznych w tej okolicy.

Postępowanie polega na wprowadzeniu cewnika do pęcherza. Podkreślam, że jest to umiejętność, którą powinien posiąść każdy lekarz, a nie jedynie urolog lub lekarz innej specjalności zabiegowej. Najlepiej wykorzystać cewnik Foleya 14 lub 16 Charr, a jeśli napotyka się opór w cewce sterczowej – cewnik Tiemanna o podobnej grubości. Cewnik Tiemanna nie ma balonika chroniącego przed wysuwaniem się go z pęcherza, dlatego trzeba go odpowiednio przykleić do prącia.

Co ważne:

• balonik cewnika Foleya można wypełnić płynem (objętością 10 ml) dopiero po upewnieniu się, że końcówka cewnika znajduje się w świetle pęcherza, o czym świadczy jedynie wypływ moczu; jeśli mimo głębokiego wprowadzenia cewnika mocz nie wypływa, mogło dojść do zagięcia cewnika w cewce moczowej i wypełnienie balonika spowoduje jej uszkodzenie
• pęcherz powinno się opróżniać partiami, po 200-300 ml – wystarczy to, by chory poczuł ulgę, natomiast całkowite opróżnienie pęcherza od razu grozi wystąpieniem krwiomoczu.

Jeśli do AUR doszło po raz pierwszy, można podjąć próbę usunięcia cewnika z pęcherza po 2-3 dniach. W tym czasie warto stosować α-adrenolityk (np. alfuzosynę lub tamsulozynę), zwiększa to bowiem szansę na powrót naturalnej mikcji. Ponowne AUR jest wskazaniem do rozważenia leczenia chirurgicznego.