Inhibitory anhydrazy węglanowej

Leki z tej grupy są stosowane w jaskrze zarówno miejscowo, jak i systemowo. Acetazolamid jest klasyfikowany jako lek z kategorii C. U zwierząt wywiera działanie teratogenne i embriotoksyczne. Brynzolamid, dorzolamid i metazolamid również zaliczane są przez FDA do kategorii C. Nie przeprowadzono odpowiednich i dobrze kontrolowanych badań u kobiet w ciąży, stąd istnieje zalecenie niestosowania inhibitorów anhydrazy węglanowej, szczególnie w I trymestrze.

Mannitol

Mannitol jest lekiem osmotycznym prowadzącym do zmniejszenia uwodnienia ciała szklistego i redukcji jego objętości. Został włączony do kategorii C wg FDA. Nie ma dostępnych danych z badań na zwierzętach, a także brak kontrolowanych badań u kobiet w ciąży. Mannitol jest zalecany do stosowania w ciąży tylko wtedy, gdy korzyści przewyższają ryzyko.

Leki stosowane w zakażeniach

Leki przeciwbakteryjne

Zapalenie spojówek najczęściej jest wywołane przez gronkowce i paciorkowce, rzadziej przez Hemophilus influenzae, Moraxella i Chlamydia. Najrzadziej powodują je Enterobacteriaceae i Pseudomonas. Zazwyczaj stosuje się wówczas miejscowo antybiotyki o szerokim spektrum działania w roztworach lub maściach.

Kwas fusydowy

Kwas fusydowy jest skuteczny w zakażeniach gronkowcowych. Ograniczone dane kliniczne dotyczące jego stosowania u kobiet w ciąży są dostępne, a badania na zwierzętach sugerują, że kwas fusydowy jest pozbawiony działania teratogennego. W związku z tym wystąpienie wad rozwojowych jest mało prawdopodobne przy stosowaniu miejscowym. Należy unikać, jeśli to możliwe, stosowania kwasu fusydowego w ciągu ostatniego miesiąca ciąży, gdyż może spowodować żółtaczkę jąder podkorowych (kernicterus) u niemowląt w pierwszym miesiącu życia poprzez wypieranie bilirubiny z albumin osocza.

Fluorochinolony

Wszystkie fluorochinolony (cyprofloksacyna, lewofloksacyna, norfloksacyna, ofloksacyna, lomefloksacyna, moksyfloksacyna, gatyfloksacyna) FDA włączyła do kategorii C. Badania na zwierzętach z zastosowaniem dużych dawek wykazały uszkodzenia: zmniejszenie masy ciała płodów, opóźnione kostnienie szkieletu i artropatie. Nie ma danych z kontrolowanych badań u kobiet w ciąży. Uszkodzenia chrząstki stanowią podstawę do obaw o wpływ na powstawanie kości u rozwijającego się płodu. Mimo że spośród 549 przypadków kobiet w ciąży narażonych na fluorochinolony zgłoszonych przez Europejską Sieć Teratologii (ENTIS – European Network of Teratology Information Services) wady wrodzone odnotowano u 4,8%, co stanowi wartość tła, fluorochinolony w ciąży są zalecane tylko wtedy, gdy korzyści przewyższają ryzyko. Niektórzy eksperci uważają, że leki te są przeciwwskazane w ciąży, zwłaszcza w I trymestrze.

Makrolidy

Erytromycyna i azytromycyna są zaklasyfikowane przez FDA do kategorii B, zarówno przy stosowaniu miejscowym, jak i systemowym. Badania przeprowadzone na wielu gatunkach zwierząt przy zastosowaniu dawek wielokrotnie przekraczających dawkowanie u ludzi nie wykazały szkodliwego wpływu na płód. Brak jednak odpowiednich kontrolowanych badań u kobiet w ciąży. Ponieważ wyniki badań na zwierzętach nie zawsze odnoszą się do możliwych zagrożeń u ludzi, makrolidy należy stosować w czasie ciąży tylko w razie wyraźnej potrzeby.

Tetracykliny

Podawanie ogólne tetracyklin wiązało się z trwałymi żółto-szaro-brązowymi przebarwieniami i hipoplazją szkliwa zębów u dzieci, których matki przyjmowały leki z tej grupy w późniejszych okresach ciąży (II i III trymestr). FDA włączyła je do kategorii D. Groźba ostrego uszkodzenia wątroby (stłuszczenie) u matki stwarza dodatkowe zagrożenie. Stosowanie miejscowe tetracyklin ze względu na możliwość działania systemowego jest w czasie ciąży przeciwwskazane.

Antybiotyki β-laktamowe

Penicyliny i cefalosporyny, także w połączeniu z inhibitorami β-laktamaz, są włączone do kategorii B wg FDA i mogą być stosowane miejscowo w czasie ciąży.

Aminoglikozydy

Stosowanie systemowe aminoglikozydów w ciąży jest bezwzględnie przeciwwskazane, ponieważ łatwo przechodzą przez łożysko i osiągają wysokie stężenia w płynie owodniowym, powodując nefro- i ototoksyczność u płodu. Większość aminoglikozydów przypisano do kategorii D, a tylko tobramycynę do kategorii C. Nie przeprowadzono kontrolowanych badań u kobiet w ciąży. Zarówno gentamycyna, jak i neomycyna mogą być stosowane w ciąży jedynie w przypadku, gdy w opinii lekarza korzyść dla matki przeważa nad potencjalnym zagrożeniem dla płodu. Obecność w roztworze środka konserwującego chlorku benzalkonium może spowodować objawy podrażnienia spojówek, punkcikowe zapalenie lub toksyczne wrzodziejące zapalenie rogówki. W obrębie grupy aminoglikozydów mogą wystąpić objawy oporności krzyżowej.

Chloramfenikol