Łagodna postać hemofilii

W tej grupie mieszczą się dzieci z niewielkim zmniejszeniem stężenia cz. VIII lub IX, u których nieprawidłowe krwawienia pojawiają się dopiero po dużych urazach lub zabiegach operacyjnych, nigdy nie występują krwawienia do stawów lub sporadycznie po bardzo dużych urazach lub intensywnych ćwiczeniach fizycznych. U dzieci z mniejszym stężeniem cz. VIII lub IX może być zauważalna większa skłonność do siniaczenia się. Po wystarczająco dużych urazach może się pojawić krwawienie o każdej lokalizacji. Rozpoznanie choroby zwykle ustalane jest znacznie później niż ciężkiej i umiarkowanej postaci. Artropatia hemofilowa w łagodnej postaci nie występuje.

Leczenie hemofilii

Podstawą leczenia hemofilii jest leczenie substytucyjne. Stosujemy preparaty zawierające niedoborowy czynnik krzepnięcia w dawce odpowiedniej dla zatrzymania krwawienia.¹ Koncentraty czynników krzepnięcia podaje się dożylnie. Liczba podanych dawek zależy od intensywności i lokalizacji krwawienia. Informacje te przedstawiono w tabeli 1 dla hemofilii A i w tabeli 2 dla hemofilii B.

Hemofilia A

Stosujemy koncentraty czynnika VIII dostępne w postaci liofilizowanej. Fiolkę przechowuje się w temperaturze od +2 do +8°C, bezpośrednio przed podaniem wyjmuje z lodówki i rozpuszcza w załączonej wodzie destylowanej. Fiolki zawierają 250, 500 lub 1000 j. cz. VIII, a wody do wstrzyknięcia jest zwykle 5 lub 10 ml, rzadziej 2,5 ml.

Produkowane są dwa rodzaje koncentratów czynnika VIII: osoczopochodne z osocza kilku lub kilku tysięcy dawców lub rekombinowane.^2,3

Koncentraty osoczopochodne.

Jest wiele dostępnych osoczpochodnych koncentratów cz. VIII różniących się zawartością czynnika von Willebranda i sposobem inaktywacji lub eliminacji wirusów, produkowanych przez różne komercyjne i niekomercyjne firmy farmaceutyczne. W Polsce cz. VIII nie jest produkowany. Zakupu dokonuje się centralnie na drodze publicznego przetargu. Obecnie każdy preparat musi być poddany podwójnym procesom inaktywacji lub eliminacji wirusów, takim jak ogrzewanie na sucho, pasteryzacja, metoda chemiczna z zastosowaniem rozpuszczalnika i detergentu. Od 1985 roku powszechnie stosowane procedury przeciwwirusowe powodują, że koncentraty cz. VIII są bezpieczne i nie zanotowano zakażeń wirusami otoczkowymi (HCV, HBV, HIV), a podwójna inaktywacja ma chronić również przed zakażeniami wirusami bezotoczkowymi (HAV, parwowirusem B19).

Koncentraty rekombinowane.

Koncentraty rekombinowane cz. VIII, do produkcji których stosuje się hodowle komórek ssaków z wszczepionym genem cz. VIII, w zależności od zastosowanej technologii mogą być:

• I generacji, w których cz. VIII jest stabilizowany albuminą ludzką

• II generacji, w których cz. VIII jest stabilizowany sacharozą, ale zawierają białka ludzkie lub zwierzęce w podłożu hodowlanym

• III generacji, niezawierające żadnych białek pochodzenia ludzkiego ani zwierzęcego.

Inaktywację wirusów stosuje się również w procesie wytwarzania tych czynników. Nie było dotychczas doniesień o przypadkach zakażeń przez koncentraty rekombinowanego cz. VIII.

Dawkowanie cz. VIII.

Tabela 1. Zasady leczenia substytucyjnego w hemofilii A

Prawidłowe stężenie cz. VIII w osoczu ludzkim wynosi 50-150% n. Dożylne podanie 1 jednostki międzynarodowej (j.m.) cz. VIII/kg masy ciała (m.c.) powoduje wzrost aktywności tego czynnika w osoczu o około 2% n. Do obliczania dawki cz. VIII stosuje się następujący wzór:

Dawka cz. VIII (j.m.) = pożądany wzrost aktywności cz. VIII w osoczu (%) × masa ciała (kg) × 0,5

Zwykle stosuje się 1-2 dawki cz. VIII w odstępie 24 h, ale w zależności od sytuacji klinicznej dawki mogą być powtarzane co 6, 8, 12 lub 24 h i leczenie może trwać kilka dni lub tygodni (tab.1).