Wstęp

Kontrola środowiska jest uzasadniona, ponieważ duża ilość alergenów domowych, takich jak alergeny roztoczy kurzu domowego, zwierząt czy karaluchów, jest u osób uczulonych istotnym czynnikiem ryzyka rozwoju astmy, a ekspozycja na uczulający alergen – przyczyną zaostrzeń i nasilenia procesu zapalnego.

Całkowite wyeliminowanie alergenów sprzyja opanowaniu objawów sezonowego alergicznego nieżytu nosa i astmy (np. zmiana środowiska na szpital czy sanatorium położone na dużej wysokości).

Unikanie alergenu uczulającego jako metodę terapeutyczną zaproponował w 1925 r. Storm van Leeuwen, który zalecał przebywanie w pokojach pozbawionych alergenów lub przeprowadzenie się do miejscowości położonych na dużych wysokościach, bo zapobiega to zaostrzeniom i modyfikuje przebieg choroby.

Edukowanie rodziców (pisemny plan postępowania) sprzyja ograniczeniu ilości alergenu w środowisku i zwiększa szanse na poprawę stanu klinicznego chorego dziecka.

Alergeny domowe

Roztocze kurzu domowego

Roztocze kurzu domowego (Dermatophagoides pteronyssinus, Dermatophagoides farinae) należące do rodziny pajęczaków kolonizują m.in. łóżka, dywany i wiele innych materiałów. Ich niewielkie rozmiary i to, że nie można ich dostrzec gołym okiem, nie sprzyjają edukacji rodziców. Roztocze absorbują wilgoć z otoczenia i żywią się drobinami białkowymi pochodzenia organicznego (np. naskórek człowieka lub zwierzęcia domowego). Prawidłowy ich rozwój jest warunkowany m.in. wysoką wilgotnością i temperaturą otoczenia. Relatywnie najmniejszą populację tych pajęczaków stwierdza się w klimacie wysokogórskim.

Cząsteczki odchodów roztoczy zawierają białka, endotoksyny, enzymy. Są one dość duże i przejściowo (zwykle do 15 min) mogą być wykrywane w powietrzu. Korzystanie z filtrów powietrza ma więc stosunkowo niewielki wpływ na kontrolę ekspozycji na roz­tocze.

Efektywne ograniczenie populacji roztoczy polega na równoczesnym wykorzystywaniu fizykalnych barier (np. specjalnych materiałów pokrywających materace, poduszki i kołdry), kontroli wilgotności powietrza oraz zmniejszeniu powierzchni sprzyjających tworzeniu przez roztocze kolonii.

Stosowanie ochronnych materiałów pokrywających materace ma wpływ na redukcję populacji roztoczy, ale nie ma wpływu na istotne zmniejszenie objawów astmy. Jest zatem metodą, która może być jednym z elementów walki z roztoczami.

Zmniejszenie liczby dywanów, wykładzin i ciężkich zasłon w otoczeniu dziecka uczulonego, ograniczenie zabawek, które gromadzą kurz, oraz regularne stosowanie odkurzaczy z filtrem HEPA pozwala zminimalizować narażenie na roztocze. Dodatkowym zaleca...