Wstęp

Aerozoloterapia to postępowanie lecznicze polegające na podaniu leku w postaci aerozolu w obręb układu oddechowego (aerozol – układ koloidalny, w którym ośrodkiem rozpraszającym jest gaz, a cząstkami koloidalnymi są substancje ciekłe lub stałe). W leczeniu astmy wykorzystuje się takie urządzenia, które generują cząstki koloidalne mogące dotrzeć i ulec depozycji w obrębie błony śluzowej oskrzeli. Przyjmuje się, że warunek ten spełniają cząstki o rozmiarach 2–5 µm. Z tego względu systemy charakteryzujące się największą zawartością cząstek leku w tym zakresie wykazują się najkorzystniejszą sprawnością pod względem jego depozycji. Innymi czynnikami wpływającymi na stopień depozycji leku inhalacyjnego są:

• rodzaj frakcji rozpraszającej – nośnik gazowy leku: HFA (hydrofluoroalkan – nośnik bezfreonowy), CFC (chlorofluorokarbon – nośnik freonowy), sprężone powietrze lub tlen w nebulizatorze
• sposób generowania aerozolu (typ inhalatora)
• stan patofizjologiczny układu oddechowego (inny u zdrowych i chorych, a u chorych uzależniony od procesu chorobowego)
• technika inhalacyjna.

Stopień depozycji leku podanego w formie aerozolu jest określany jako odsetek ilości leku stwierdzanego w obrębie płuc w stosunku do dawki podanej. Ilość leku zdeponowanego w obrębie układu oddechowego można wyznaczyć metodami scyntygraficznymi lub farmakokinetycznymi. Na rycinie 1 przedstawiono orientacyjne wielkości depozycji płucnej w zależności od typu inhalatora i nośnika gazowego.

Działanie leku podanego w formie aerozolu

Lek wyzwolony z inhalatora jest częściowo deponowany w obrębie jamy ustnej i gardła oraz dolnego układu oddechowego. Część zdeponowana w oskrzelach i płucach (biodostępność płucna) wywiera zaplanowane działanie farmakologiczne, choć pewna frakcja ...