Na zdjęciach RTG jamy brzusznej gaz jest widoczny u:
- co najmniej 60% chorych po otwartych operacjach brzusznych
- około 25% chorych po operacjach laparoskopowych.
Czulszym badaniem jest TK, pozwalająca uwidocznić gaz w jamie otrzewnej u:
- ponad 85% chorych w 3 dobie po operacji
- 50% chorych w 6 dobie po operacji.
Wpływ budowy ciała
W porównaniu z chorymi otyłymi u chorych szczupłych:
- gaz w jamie otrzewnej wykrywa się częściej
- objętość gazu wydaje się większa
- gaz wchłania się wolniej.
Postępowanie
Z czasem objętość gazu zgromadzonego w jamie otrzewnej zmniejsza się. Wyniki seryjnie wykonywanych badań RTG jamy brzusznej świadczą o ustępowaniu pneumoperitoneum:
- w 3 dobie po operacji – u 67% chorych
- w 6 dobie po operacji – u 97% chorych.
Przedstawione dane ułatwiają ustalenie, czy stwierdzenie gazu w jamie brzusznej po operacji:
- mieści się w granicach normy jako następstwo leczenia chirurgicznego
- jest powikłaniem pooperacyjnym powstałym na skutek:
– nieszczelności lub rozejścia się zespolenia przewodu pokarmowego
– jatrogennego uszkodzenia jelita.
Wynik tej oceny jest niezwykle ważny w ustalaniu wskazań do ponownej operacji.
Badania lub zabiegi endoskopowe
Uszkodzenie górnego odcinka przewodu pokarmowego
Większości badań i zabiegów endoskopowych wykonanych w górnym odcinku przewodu pokarmowego towarzyszy ryzyko powstania niechirurgicznej odmy otrzewnowej. Częstość jej występowania po wytworzeniu przezskórnej endoskopowej gastrostomii (PEG – percutaneous endoscopic gastrostomy) wynosi 7-55%, w zależności od ośrodka, w którym badano to zjawisko.
Gaz w jamie otrzewnej pojawia się w następstwie:
- dużego ciśnienia gazów w insuflowanym żołądku
- mikronieszczelności w miejscu wytworzonej gastrostomii.
Radiologiczne objawy odmy otrzewnowej ustępują w ciągu do 7 dni po zabiegu.