Wstęp

Definicja, częstość występowania, etiologia

Udar niedokrwienny mózgu jest to nagłe ogniskowe lub uogólnione uszkodzenie mózgu powstałe w wyniku niedokrwienia, powodujące deficyt neurologiczny trwający dłużej niż 24 h lub doprowadzające wcześniej do zgonu.

Przemijający napad niedokrwienny (TIA – transient ischaemic attack) ma dokładnie to samo podłoże i objawy co udar niedokrwienny, jednak przyjmuje się, że trwają one krócej niż 24 h i ustępują samoistnie.

Obecnie coraz częściej postuluje się, aby znieść kryterium czasowe w rozpoznawaniu udaru, gdyż u większości chorych po TIA w badaniach radiologicznych mózgu stwierdza się zmiany niedokrwienne, a nawrotowość w przypadku TIA wynosi nawet 10% w ciągu pierwszych 2 dób. W świetle obecnej wiedzy postępowanie w obu przypadkach powinno być takie samo. Dlatego też informacje zawarte w dalszej części rozdziału odnoszące się do udaru niedokrwiennego będą dotyczyły również TIA.

Udar mózgu jest trzecią co do częstości przyczyną zgonów i najczęstszą przyczyną niesprawności u osób dorosłych. Zapadalność różni się w zależności od wieku, płci, rasy, regionu geograficznego i waha się w granicach 30-300 przypadków na 100 tys. mieszkańców rocznie.

Przyczynę udaru określa się w klasyfikacji TOAST (Trial of Org 10172 in Acute Stroke Treatment) (tab. 1). Istnieje też wiele modyfikowalnych i niemodyfikowalnych czynników zwiększających ryzyko wystąpienia udaru niedokrwiennego (tab. 2).