Zatrucia lekami
Ewa Bałkowiec-Iskra, Grzegorz Cessak
Wstęp
Wyjaśnienie pojęć
Zatrucie to zespół zaburzeń funkcji organizmu wywołanych przez substancję, która została wchłonięta lub wytworzona przez ten organizm.
Zatrucia lekami spowodowane są przypadkowym (omyłkowe przedawkowanie leku lub przypadkowe spożycie, szczególnie przez dzieci) lub zamierzonym (najczęściej w celach samobójczych) przyjęciem dawki toksycznej, przekraczającej dawkę leczniczą.
Dawka toksyczna jest określona dla większości produktów leczniczych, zależy jednak od cech osobniczych organizmu, takich jak wiek, stan zdrowia, choroby współistniejące, uwarunkowania genetyczne (m.in. tempo metabolizmu wątrobowego leków). Odrębnym czynnikiem powodującym wzrost toksyczności leków jest ich zdolność do wchodzenia w niebezpieczne dla życia interakcje.
Podział
W zależności od szybkości wystąpienia objawów zatrucia można podzielić na:
- ostre (charakteryzujące się dużą dynamiką objawów i najwyższym ryzykiem zgonu)
- podostre i przewlekłe (spowodowane stopniowo kumulującą się dawką trucizny; najczęściej dotyczy to zatruć zawodowych).
Postępowanie
Postępowanie z pacjentem podejrzewanym o zatrucie obejmuje:
- rozpoznanie zatrucia i utrzymanie podstawowych funkcji życiowych
- identyfikację trucizny
- leczenie przyczynowe – dekontaminację, eliminację trucizn, stosowanie specyficznych odtrutek
- leczenie objawowe – podtrzymujące.
Rozpoznanie zatrucia i utrzymanie podstawowych funkcji życiowych
! Postępowanie z chorym z podejrzeniem zatrucia w pierwszej kolejności obejmuje zabezpieczenie podstawowych funkcji życiowych.