Patologia układu oddechowego
Beata Łoniewska
Przemijający szybki oddech noworodka
Definicja
Przemijający szybki oddech noworodka (TTN – transient tachypnea of the newborn) charakteryzuje się przyśpieszeniem oddechu i łagodnymi zaburzeniami oddychania. Występuje na ogół u noworodków donoszonych oraz urodzonych blisko terminu porodu.
Patogeneza
Przemijający szybki oddech noworodka spowodowany jest opóźnieniem wchłaniania płynu płucnego, który wypełnia drogi oddechowe płodu, a w momencie urodzenia się dziecka musi zostać wchłonięty do krążenia żylnego i limfatycznego, aby zrobić miejsce dla wdychanego powietrza. W rozwoju TTN może mieć również znaczenie niewielka niedojrzałość płuc z niedoborem surfaktantu włącznie.
Czynniki ryzyka
Do czynników ryzyka TTN zalicza się:
• elektywne cięcie cesarskie, szczególnie przed 38 Hbd
• przedłużający się poród wspomagany oksytocyną
• poród zbyt szybki
• nadmierne znieczulenie matki
• płeć męską
• makrosomię
• policytemię
• choroby matki
– cukrzycę
– astmę oskrzelową
– uzależnienie od narkotyków
• ciążę mnogą.
Obraz kliniczny
Badanie przedmiotowe
W krótkim czasie po porodzie (najczęściej około kilkunastu minut, maksymalnie do 6 godzin) obserwuje się:
• przyśpieszenie oddechu >60/min (nawet do 100–120/min)
• stękanie wydechowe
• ruchy skrzydełek nosa
• zaciąganie międzyżebrzy
• miernie nasiloną sinicę
• tachykardię (czasami).
Szmery oddechowe nad płucami zwykle są dobrze słyszalne, mogą być obecne trzeszczenia.
Objawy utrzymują się na ogół do końca pierwszej doby życia noworodka, a w wyjątkowo ciężkich przypadkach do 72 godzin po urodzeniu.
Badania laboratoryjne
Pulsoksymetr może wskazywać niższe wartości saturacji krwi, a badanie gazometryczne kwasicę oddechową.
W celu wykluczenia zakażenia należy wykonać badania:
• morfologię krwi
• CRP
• IL6
• PCT
• posiew wymazu z ucha
• posiew krwi.
Badania obrazowe
RTG
Obraz RTG klatki piersiowej może być prawidłowy lub wskazywać na:
• rozdęcie płuc
• smugowate zagęszczenia okołownękowe (przepełnione wchłaniającym się płynem płucnym naczynia limfatyczne)
• niewielką niedodmę płuc.
Typowa jest obecność szczeliny międzypłatowej.
Zmiany radiologiczne są najlepiej widoczne między 12–18 godziną, a normalizują się między 48–72 godziną życia dziecka.
Echokardiografia
Przy nasilonej sinicy wykonuje się echokardiografię w celu wykluczenia wady serca.
USG przezciemiączkowe
Wskazaniem do USG przezciemiączkowego jest zasadowica oddechowa. Badanie wykonuje się w celu wykluczenia hiperwentylacji spowodowanej patologią OUN.