Informacje podstawowe

Stężenie sodu (Na) w surowicy odzwierciedla stan równowagi sodowej i wodnej. Szukając przyczyn hipo- lub hipernatremii, należy wziąć pod uwagę zmiany masy ciała oraz stan kliniczny noworodka. Hipernatremia z przyrostem masy ciała w okresie, kiedy spodziewany jest jej fizjologiczny spadek, wskazuje na nadmiar sodu lub wody. Hiponatremia z utratą masy ciała lub nieadekwatnym jej przyrostem sugeruje niedobór sodu. Hipernatremia z utratą masy ciała wskazuje na odwodnienie.

Krótkotrwały brak równowagi wodno-eletrolitowej w okresie adaptacji pourodzeniowej u noworodka jest konieczny do wywołania izotonicznego skurczu kompartmentu zewnątrz­komórkowego. W tym okresie noworodkom, u których konieczne jest dożylne podawanie płynów, nie zaleca się podawania Na, ponieważ sprzyja to wielu powikłaniom, zwłaszcza jeśli noworodek jest przedwcześnie urodzony lub donoszony, ale chory.

U noworodków przedwcześnie urodzonych lub chorych konieczne jest monitorowanie równowagi wodno-elektrolitowej (tab. 1).

Zaburzenia potasowe opisano w rozdziale dotyczącym ostrych zaburzeń funkcji nerek.

Hipernatremia

Definicja

Hipernatremia to stężenie sodu w surowicy >145 mmol/l, ze względnym (obrzęki) lub absolutnym niedoborem wody (odwodnienie) w stosunku do sodu.