Definicja

Niewydolność oddechowa to niedostateczna wymiana gazowa w płucach, czego efektem jest niedobór tlenu (PaO₂ <50 mmHg) i nadmiar dwutlenku węgla (pCO₂ >50 mmHg) w organizmie. Nie jest to izolowana jednostka chorobowa, lecz zespół objawów występujących w przebiegu różnych chorób, np.:

• układu oddechowego

• układu krążenia (wady serca)

• układu nerwowego (wylew dokomorowy, domózgowy)

• wad rozwojowych (przepuklina przeponowa)

• zakażeń uogólnionych

• działań niepożądanych leków (barbiturany, opioidy)

• ciężkiej niedokrwistości.

Obraz kliniczny

Objawy niewydolności oddechowej mogą pojawić się bezpośrednio po urodzeniu, ale też w każdym momencie życia noworodka. Należą do nich:

• ruch skrzydełek nosa

• zaciąganie międzyżebrzy, mostka, przepony

• stękanie wydechowe

• oddech paradoksalny (zapadanie się ścian klatki piersiowej przy wdechu)

• tachypnoe (liczba oddechów >60/min)

• sinica

• nieprawidłowe objawy osłuchowe nad płucami (np. świsty).

Diagnostyka

Diagnostyka służy nie tyle potwierdzeniu niewydolności oddechowej, ile znalezieniu jej przyczyny.

Badania laboratoryjne

Należy wykonać następujące badania:

• gazometrię krwi włośniczkowej

• gazometrię krwi tętniczej

• morfologię

• CRP

• PCT

• IL6

• jonogram

• stężenie glukozy

• badania mikrobiologiczne.

Badania obrazowe

Przeprowadza się:

• RTG klatki piersiowej

• RTG jamy brzusznej

• USG przezciemiączkowe

• USG jamy brzusznej

• echokardiografię.

Rozpoznanie

Rozpoznanie ustala się na podstawie:

• wywiadu, który może sugerować przyczynę niewydolności oddechowej, np. czy dziecko jest wcześniakiem, czy matka była chora przed porodem, czy otrzymała leki przeciwbólowe w czasie krótszym niż 2 godziny przed urodzeniem się dziecka, czy poród był traumatyczny, czy rozpoznano wadę serca płodu, obrzęk płodu

• obrazu klinicznego

• badań diagnostycznych.

Leczenie

Postępowanie ogólne

Postępowanie ogólne polega na:

• monitorowaniu

– częstości akcji serca

– oddechu

– saturacji krwi

– temperatury ciała

• przezskórnym monitorowaniu prężności

– tlenu

– dwutlenku węgla

• zapewnieniu odpowiedniego nawodnienia

• zapewnieniu odżywienia – w zależności od stanu dziecka czasem wystarczy wyłączne karmienie przez sondę, niekiedy konieczne jest pełne żywienie pozajelitowe

• leczeniu przyczynowym, np. podawaniu antybiotyków.

Tlenoterapia bierna

Tlenoterapię bierną stosuje się zawsze pod kontrolą co najmniej pulsoksymetru. Jeżeli tlenoterapia bierna jest niewystarczająca, należy wdrożyć: