Informacje podstawowe

Złotym standardem jest karmienie donoszonych zdrowych noworodków piersią. Jeśli kobieta chce karmić piersią, a noworodek jest zdrowy, wczesny kontakt matki z dzieckiem należy rozpocząć już na sali porodowej, pamiętając o prawidłowym przystawieniu dziecka do piersi. Pierwsze karmienie powinno nastąpić między 20 a 50 minutą życia. Należy zapewnić dziecku i matce prawidłową opiekę w systemie rooming-in, umożliwiającym karmienie piersią na żądanie. Ważne są dwa elementy:

• efektywne ssanie piersi przez noworodka

• prawidłowa tolerancja mleka kobiecego.

Każdy z tych elementów może być zaburzony i wtedy konieczne jest rozpoczęcie innego sposobu żywienia. Dodatkowo istnieją przeciwwskazania do karmienia piersią, które dzielą się na bezwzględne i względne (tab. 1).

Rodzaje żywienia

Żywienie można podzielić na:

• enteralne (czyli podane do przewodu pokarmowego)

– troficzne

– częściowe

– całkowite

• parenteralne (czyli pozajelitowe)

– częściowe

– całkowite.

Żywienie enteralne

Czas rozpoczęcia karmienia

Żywienie enteralne trzeba rozpocząć jak najszybciej po urodzeniu.

Rodzaj pokarmu

Do przewodu pokarmowego noworodka można podawać:

• pokarm matki (preferowane!) w pełnym stężeniu, czyli bez rozcieńczania

• pokarm kobiecy z banku mleka kobiecego

• pokarm matki ze wzmacniaczem mleka kobiecego dla wcześniaków

• dostosowany do potrzeb noworodka preparat mleczny lub mlekozastępczy.

Na rynku dostępne są preparaty zawierające mleko modyfikowane, mleko o nieznacznym stopniu hydrolizy białka typu HA lub hydrolizaty białka mleka krowiego, preparaty do karmienia wcześniaków, mieszanki nisko- lub bezlaktozowe, preparaty z przewagą krótkołańcuchowych kwasów tłuszczowych i inne preparaty dla dzieci o specjalnych wymaganiach żywieniowych (np. chorych na fenyloketonurię). Niemniej szczegółowy opis tych produktów przekracza ramy tej publikacji.

Sposób podania pokarmu

Pokarm do przewodu pokarmowego noworodka można podać:

• bezpośrednio

– z piersi

– ze strzykawki przez sondę umieszczoną przy piersi

– strzykawką do jamy ustnej

– z kubeczka

– łyżeczką

– przez smoczek z butelki

• przez zgłębnik dożołądkowy

• zaodźwiernikowo.

Żywienie przez zgłębnik

Wskazania do żywienia przez zgłębnik obejmują:

• wcześniactwo

– brak koordynacji ssania, połykania i oddychania

– słaby odruch ssania lub jego brak

• w niektórych przypadkach rozszczep podniebienia, sekwencję Pierre’a Robina

• zaburzenia neurologiczne

• niewydolność oddechową

• niewydolność krążenia