Przeglądasz archiwalną treść publikacji „Wielka Interna. Diabetologia” Zamów najnowsze wydanie
Podyplomie logo dark

Neuropatia cukrzycowa
Spojrzenie neurologa

Beata Łabuz-Roszak, Krystyna Pierzchała

Wstęp

Neuropatia cukrzycowa jest najczęstszym powikłaniem cukrzycy. Składa się na nią wiele klinicznie jawnych i subklinicznych zespołów różniących się patogenezą, obrazem chorobowym, wynikami badań dodatkowych oraz charakterem uszkodzenia. Etiopatogeneza nie jest do końca znana, powszechnie uważa się jednak, że najważniejszym czynnikiem sprawczym jest przewlekła hiperglikemia i wynikające z niej zaburzenia metaboliczne, które na drodze skomplikowanych przemian prowadzą do uszkodzenia nerwów obwodowych. Wciąż trwają badania nad patomechanizmami neuropatii cukrzycowej oraz substancjami, które powstrzymałyby degenerację neuronów w przebiegu cukrzycy.

Definicja

Terminem neuropatia cukrzycowa określa się subkliniczne (utajone) lub jawne zaburzenia czynności obwodowego układu nerwowego (somatycznego i autonomicznego) u chorych na cukrzycę.

Definicja ta obejmuje wiele różnych zespołów klinicznych; neuropatia cukrzycowa może bowiem dotyczyć zarówno pojedynczych (mononeuropatia), jak i wielu nerwów (polineuropatia) obwodowych lub czaszkowych oraz ruchowych, czuciowych i autonomicznych.

Epidemiologia

Zachorowalność i chorobowość

Neuropatia cukrzycowa jest najczęstszym przewlekłym powikłaniem cukrzycy i równocześnie najczęstszą neuropatią stwierdzaną w krajach zachodnich. Częstość występowania neuropatii u chorych na cukrzycę nie jest dokładnie znana. Według różnych opracowań dotyczy ona od 10% do 90% chorych na cukrzycę w zależności od zastosowanych kryteriów rozpoznawania i metod diagnostycznych. Niektórzy sądzą, że biochemiczne i elektrofizjologiczne zaburzenia czynności nerwów dotyczą wszystkich chorych na cukrzycę. Chorobowość rośnie z wiekiem oraz z czasem trwania choroby.

Czynniki ryzyka

Znane czynniki ryzyka neuropatii cukrzycowej to:

  • hiperglikemia
  • częste hipoglikemie
  • podeszły wiek
  • długi czas trwania cukrzycy
  • płeć męska
  • wysoki wzrost
  • nadciśnienie tętnicze
  • zaburzenia gospodarki lipidowej
  • otyłość
  • nadużywanie alkoholu
  • nikotynizm
  • czynniki genetyczne.


Najważniejszym czynnikiem ryzyka neuropatii cukrzycowej jest niewłaściwa kontrola glikemii. Im większe zaburzenia glikemii, tym szybszy rozwój zmian degeneracyjnych w obwodowym układzie nerwowym. Wiadomo, że ryzyko rozwoju neuropatii zwiększa się o 10-15% na każdy dodatkowy 1% hemoglobiny glikowanej (HbA1c).

Warto zauważyć, że wśród czynników ryzyka neuropatii cukrzycowej jest wiele czynników ryzyka chorób układu krążenia (nadciśnienie tętnicze, zaburzenia gospodarki lipidowej, nikotynizm itd.).