Wstęp

Od czasu opublikowania wyników wieloletniego prospektywnego randomizowanego, interwencyjnego badania DCCT (Diabetes Complications Clinical Trial), przeprowadzonego z udziałem chorych na cukrzycę typu 1 wiadomo, że dobre wyrównanie cukrzycy istotnie zmniejsza ryzyko rozwoju i progresji nefropatii, retinopatii i neuropatii cukrzycowej. Ryzyko powikłań naczyniowych było w tym badaniu tym mniejsze, im mniejszy był odsetek HbA_1c. Będące kontynuacją DCCT wieloletnie obserwacyjne badanie EDIC (Epidemiology of Diabetes Interventions and Complications) wykazało, że dobra kontrola glikemii istotnie zmniejsza także ryzyko incydentów sercowo-naczyniowych. U leczonych intensywnie uczestników DCCT zmniejszenie ryzyka powikłań o typie makroangiopatii było wyraźne przez wiele lat, i to mimo pogorszenia wyrównania cukrzycy po zakończeniu badania.

Prospektywne interwencyjne Kumamoto Study oraz UKPDS (United Kingdom Prospective Diabetes Study) z udziałem chorych na cukrzycę typu 2 wykazały, że również u nich lepsze wyrównanie cukrzycy istotnie zmniejsza ryzyko powikłań o typie mikroangiopatii, a w mniejszym stopniu także makroangiopatii. Inne badania kliniczne także wskazują, że dobre wyrównanie cukrzycy typu 2 zmniejsza ryzyko powikłań o typie mikroangiopatii. Intensyfikacja leczenia cukrzycy typu 2 wiąże się z niewielkim wzrostem ryzyka hipoglikemii i istotnym wzrostem masy ciała.

W DCCT i UKPDS wykazano, że największe korzyści z intensywnego leczenia odnosili chorzy ze zdecydowanie złym wyrównaniem cukrzycy, u których udało się obniżyć HbA_1c <7%. Dalsze obniżanie HbA_1c <6% również przynosiło korzyści, jednak wymagało dużego wysiłku i nakładów, zwiększając ryzyko hipoglikemii (zwłaszcza w cukrzycy typu 1).

W badaniu Steno-2 wykazano, że bardzo istotna dla prewencji powikłań naczyniowych cukrzycy typu 2, zarówno o typie mikro-, jak i makroangiopatii, jest interwencja wieloczynnikowa, obejmująca nie tylko wyrównanie glikemii, ale także normalizację ciśnienia tętniczego i profilu lipidowego.

Dane te stały się podstawą wytyczenia celów terapeutycznych w cukrzycy typu 1 i typu 2. Metody ich osiągania w obu typach cukrzycy są zupełnie odmienne, ponieważ różna jest patogeneza, wiek chorych, przebieg kliniczny i współistniejące problemy.

Strategia leczenia cukrzycy typu 1

Cele

Celem leczenia cukrzycy typu 1 jest:

• zmniejszenie ryzyka rozwoju późnych powikłań naczyniowych o typie mikro- i makroangiopatii
• zapobieganie kalectwu spowodowanemu przez późne powikłania cukrzycy
• wydłużenie życia
• uwolnienie od dolegliwości
• poprawa komfortu życia
• zminimalizowanie ryzyka hipoglikemii i innych powikłań terapii.