Wstęp

Nadciśnienie tętnicze jest najczęstszą chorobą przewlekłą w Polsce, szacuje się, że występuje u prawie 9 mln osób. Powikłania nadciśnienia tętniczego – choroba niedokrwienna i niewydolność serca, choroba naczyniowa mózgu i przewlekła choroba nerek stanowią najczęstsze przyczyny zgonów mieszkańców krajów rozwiniętych. U chorych na cukrzycę typu 2 nadciśnienie tętnicze występuje szczególnie często. Praktycznie u każdego pacjenta z tym typem cukrzycy niezbędne jest stosowanie niefarmakologicznych lub farmakologicznych metod leczenia nadciśnienia tętniczego. Wyniki zakończonych w ostatnich latach dużych badań klinicznych jednoznacznie wskazują na znaczące korzyści płynące z redukcji ciśnienia tętniczego u chorych na cukrzycę. Warto podkreślić, że taka sama redukcja wartości ciśnienia tętniczego u chorych na cukrzycę przynosi istotniejsze zmniejszenie ryzyka rozwoju innych chorób układu krążenia niż u osób bez cukrzycy. Wynika to najprawdopodobniej faktu, iż naczynia krwionośne poddane przewlekłemu działaniu hiperglikemii stają się bardziej wrażliwe na wszelkie inne bodźce uszkadzające – układ krążenia staje się bardziej „kruchy” i łatwiej ulega destrukcyjnemu wpływowi wysokiego ciśnienia tętniczego. Ostatecznym wnioskiem dla codziennej praktyki jest nakaz jak najściślejszej kontroli ciśnienia tętniczego u każdego chorego na cukrzycę, zwłaszcza typu 2, gdyż takie postępowanie w co najmniej takim samym stopniu jak ścisła kontrola glikemii zmniejsza ryzyko rozwoju powikłań naczyniowych cukrzycy i zgonu.

Epidemiologia

Zachorowalność i chorobowość

Według aktualnie obowiązującej definicji nadciśnienie tętnicze rozpoznaje się, gdy wartość ciśnienia wynosi ≥140/90 mmHg w co najmniej dwóch pomiarach dokonanych w różnych dniach. Ze względu na niekorzystny wpływ wysokiego ciśnienia tętniczego na układ krążenia u chorych na cukrzycę interwencja jest jednak niezbędna już przy ciśnieniu 130/80 mmHg. Dostępne dane wskazują, że częstość występowania nadciśnienia tętniczego wśród chorych na cukrzycę jest znacznie większa niż w populacji ogólnej.

Nadciśnienie tętnicze w cukrzycy typu 1

U wielu pacjentów chorujących od kilkudziesięciu lat na cukrzycę typu 1 ciśnienie tętnicze jest prawidłowe, zwłaszcza jeśli nie doszło do rozwoju nefropatii. Cukrzyca typu 1 jest bowiem spowodowana bezwzględnym niedoborem jednego hormonu – insulin...

Nadciśnienie tętnicze w cukrzycy typu 2

Nadciśnienie tętnicze jest najczęstszą chorobą towarzyszącą cukrzycy typu 2. W badaniach przeprowadzonych w Łodzi w latach 1999-2001 u 96% osób z nowo rozpoznaną cukrzycą typu 2 i bez nadciśnienia tętniczego w wywiadzie (w średnim wieku 55 lat) st...