Wstęp

Operację chorego na cukrzycę należy zaplanować odpowiednio wcześniej. Stan pacjenta przed planowym zabiegiem operacyjnym powinien spełniać kryteria dobrego wyrównania metabolicznego cukrzycy. Wskazane, żeby w szpitalu, w którym chory będzie operowany, możliwa była stała konsultacja diabetologa.

Badania diagnostyczne

• Dobowy profil glikemii (7 oznaczeń w ciągu doby, łącznie z godzinami 2.00-4.00 w nocy).

• Morfologia krwi obwodowej z liczbą płytek krwi.

• Stężenie w surowicy kreatyniny, elektrolitów (Na⁺, K⁺), białka całkowitego, ocena aktywności aminotransferaz (AspAT, AlAT).

• Stężenie cholesterolu całkowitego, LDL i HDL cholesterolu, triglicerydów.

• Równowaga kwasowo-zasadowa (gazometria).

• Badanie ogólne moczu.

• Ocena dna oczu.

• Poziom hemoglobiny glikowanej (HbA_1c)

• EKG spoczynkowe.

• RTG klatki piersiowej.

Postępowanie przed operacją ze wskazań nagłych

• Jeśli występują objawy otrzewnowe – należy wykluczyć kwasicę ketonową. W przypadku wystąpienia objawów ostrego brzucha z towarzyszącą kwasicą cukrzycową (w moczu aceton, w badaniu gazometrycznym cechy kwasicy) należy pilnie wyrównać zaburzenia równowagi kwasowo-zasadowej.

• W kwasicy ketonowej (BE <–12, pH <7,3) lub stanie hiperglikemiczno-hiperosmolalnym konieczne jest wyrównanie metaboliczne przed operacją zgodnie z ogólnie przyjętymi zasadami. W hiperosmolalności zaleca się 0,45% roztwór NaCl. Potas należy uzupełniać w zależności od aktualnego stężenia w surowicy.

• Jeśli stan metaboliczny chorego jest wyrównany [glikemia 120-180 mg/dl (6,7-10,0 mmol/l)] i pacjent przyjął poranną dawkę insuliny, podczas operacji należy stosować wlew dożylny KIG według podanego dalej algorytmu postępowania w przeddzień i w dniu operacji (patrz kolejna strona).

Operacja w systemie jednego dnia

• Operację przeprowadzaną w systemie jednego dnia można planować u chorych na cukrzycę stosujących intensywną insulinoterapię, z dobrym wyrównaniem metabolicznym. Konieczne jest uzyskanie prawidłowych wyników wszystkich dodatkowych badań diagnosty...