Wstęp

Definicja. Przełom tarczycowy jest to zagrażające życiu nasilenie objawów nadczynności tarczycy z wtórną niewydolnością wielonarządową. To rzadkie, ale potencjalnie śmiertelne powikłanie nadczynności tarczycy.

Etiologia. Przełom tarczycowy zazwyczaj jest skutkiem nieleczonej lub leczonej nieskutecznie nadczynności tego gruczołu w obecności czynnika wyzwalającego, jakim może być zabieg operacyjny, infekcja czy uraz. Dotyczy przede wszystkim chorych z nadczynnością tarczycy w przebiegu choroby Gravesa-Basedowa.

Czynniki predysponujące

• odstawienie leków przeciwtarczycowych

• terapia radiojodem (rzadko)

• podanie jodowych środków kontrastowych

• leki, np. salicylany (wypierają hormony tarczycy z połączeń z białkami)

• zabieg chirurgiczny (strumektomia i inne)

• poród

• uraz tarczycy

• ostra infekcja

• kwasica ketonowa

• zawał mięśnia sercowego, zatorowość płucna

• udar mózgu, przemijające niedokrwienie mózgu (TIA – transient ischemic attack)

• niewydolność serca.

Obraz kliniczny

Przełom tarczycowy objawia się zwiększeniem ciepłoty ciała i zaburzeniami ze strony układu krążenia, przewodu pokarmowego i ośrodkowego układu nerwowego. Objawy rozwijają się nagle (w ciągu godzin) lub stopniowo (w ciągu kilku dni), a do najczęstszych należą:

• ogólne:

– ostry wzrost temperatury (często >40°C)

– zlewne poty

– szybki spadek masy ciała

– zmęczenie

• ze strony układu nerwowego:

– pobudzenie

– lęk

– wygórowanie odruchów i przejściowe objawy piramidowe

– zmiana zachowania