Wstęp

Definicja

Zapalenie płuc jest procesem zapalnym miązszu płucnego, przebiegającym zwykle z gorączką, kaszlem, zwiększoną częstością oddechów.

Postacie szczególne i etiologia zapalenia płuc

Pozaszpitalne (domowe) zapalenie płuc (CAP – community-acquired pneumonia) – występuje u pacjentów bez zaburzeń odporności, niemających kontaktu ze szpitalem w ostatnich 30 dniach. Tę postać najczęściej wywołują Streptococcus pneumoniae, Mycoplasma pneumoniae, Haemophilus influenzae, wirusy (paragrypy, grypy, adenowirusy). Po 65 r.ż. częściej niż u osób młodszych występują infekcje bakteriami Gram(-), np. Klebsiella, Enterobacter, E. coli.

Szpitalne zapalenie płuc (HAP – hospital-acquired pneumonia) – jest to zapalenie płuc u chorych niezaintubowanych, pojawiające się po 48 h od przyjęcia do szpitala.

VAP (ventillator-associated pneumonia) – zapalenie płuc u chorych poddanych inwazyjnej wentylacji.

HCAP (healthcare-associated pneumonia) – HCAP (healthcare-associated pneumonia) – zapalenie płuc związane z kontaktem z ochroną zdrowia w ostatnim okresie (w ostatnich 3 miesiącach hospitalizacja min. 2-dniowa,  w ostatnim miesiącu pobyt na izbie przyjęć lub SOR, w zakładzie opiekuńczo-leczniczym, domu opieki społecznej lub leczenie dializami, antybiotykiem dożylnym, chemioterapią, lub opracowywanie rany).

Najczęstsze patogeny ▸ bakterie Gram(-): Pseudomonas, Acinetobacter, Klebsiella, Enterobacter, Serratia ▸ bakterie Gram(+): S. aureus, Streptococcus spp. ▸ wirusy.

Zapalenie płuc wirusowe – najczęściej w przebiegu grypy; rzadsze niż bakteryjne, trudne w leczeniu. Mogą je również wywoływać wirus RS, rynowirusy, adenowirusy (młodzież), wirus odry, VZV. Ciężką odmianą jest SARS (severe acute respiratory syndrome), wywoływany przez wirusy z grupy koronawirusów.

Czynniki ryzyka

• Upośledzona odporność (najczęściej choroba alkoholowa, zakażenie HIV, nowotwory, choroby układu krwiotwórczego, immunosupresja)

• Przewlekłe choroby układu oddechowego (POChP, astma)

• Pobyt w szpitalu (wentylacja mechaniczna, operacje, unieruchomienie, leczenie przeciwbakteryjne, złe warunki higieniczne)

• Wiek >65 r.ż.

• Przewlekła choroba nerek (zwłaszcza zespół nerczycowy)

• Cukrzyca

• Przewlekła niewydolność serca

• Przewlekłe choroby wątroby

• Choroba trzewna

• Zaburzenia świadomości

U chorych z upośledzoną odpornością często dochodzi do infekcji nietypowymi drobnoustrojami (prątki, grzyby – np. Aspergillus spp., Pneumocystis jiroveci, wirusy). Szczególny problem wśród zakażeń szpitalnych stanowią ▸ szczepy S. aureus oporne na...