Wstęp

Dynamiczny rozwój diagnostyki immunologicznej i molekularnej w ciągu ostatnich kilkunastu lat spowodował, że badania cytochemiczne straciły na znaczeniu. Nie oznacza to jednak, że są zbędne. Barwienia cytochemiczne dostarczają wielu cennych informacji pozwalających ukierunkować proces diagnostyczny, stanowią też dodatkowe potwierdzenie interpretacji pozostałych analiz. Niektóre z badań cytochemicznych, np. wykrywanie wolnego żelaza w szpiku, dostarczają istotnych danych, których nie można uzyskać innymi metodami.

Wykrywanie aktywności peroksydazy w leukocytach

Za aktywność peroksydazową leukocytów odpowiadają dwa enzymy: mieloperoksydaza i peroksydaza eozynofilowa.

Mieloperoksydaza

W 1941 r. Agner wyizolował z leukocytów enzym, który nazwał mieloperoksydazą (MPO – mieloperoxidase). Gen mieloperoksydazy zlokalizowany jest na chromosomie 17. Mieloperoksydaza jest zawarta w cytoplazmie granulocytów obojętnochłonnych i monocytów oraz ich prekursorów. Aktywność mieloperoksydazy pojawia się w stadium późnego mieloblastu i jest największa w promielocytach i mielocytach oraz w promonocytach. Spowodowane jest to dystrybucją enzymu, który jest wtedy obecny w siateczce endoplazmatycznej, aparacie Golgiego i w pierwotnych ziarnistościach lizosomalnych. W bardziej dojrzałych postaciach neutrofilów (metamielocyty, formy dojrzałe) oraz w monocytach aktywność mieloperoksydazy utrzymuje się głównie w ziarnistościach cytoplazmatycznych, przy czym w monocytach nasilenie aktywności jest niewielkie, a w neutrofilach pozostaje znaczne. W dojrzałych bazofilach aktywność mieloperoksydazy jest śladowa lub zupełnie niewykrywalna, chociaż dojrzewające postaci tego szeregu (mielocyty) zawierają znaczne ilości enzymu. Komórki pozostałych szeregów hematopoetycznych (tzn. erytroblasty, komórki megakariopoezy oraz układu chłonnego) nie zawierają mieloperoksydazy (ryc. 1).

Wraz z innymi enzymami (elastazą i katepsyną G) mieloperoksydaza niszczy drobnoustroje.

Peroksydaza eozynofilowa

Funkcję mieloperoksydazy w eozynofilach pełni podobny enzym, także wykrywany w reakcji peroksydazowej – peroksydaza eozynofilowa (EPO – eosinophil peroxidase), znajdująca się w swoistych ziarnistościach. Aktywność peroksydazy eozynofilowej jest znaczna w całym szeregu dojrzewania eozynofilów.

Wskazania do wykonania badania i interpretacja wyników

Obniżenie aktywności peroksydazowej w leukocytach obserwuje się:

• w przebiegu infekcji
• w rozsianych chorobach nowotworowych.
  
  

Zmniejszona aktywność peroksydazowa lub jej brak w dojrzałych neutrofilach może: