Wstęp

Węzły chłonne razem ze śledzioną i grudkami chłonnymi błony podśluzowej tworzą obwodową część układu limfatycznego. Są włączone w przebieg naczyń chłonnych i odpowiadają za filtrowanie chłonki.

Węzły chłonne uczestniczą w procesach odpornościowych – pełnią funkcję ochronnych filtrów przeciwdrobnoustrojowych (zatrzymują drobnoustroje i je niszczą). Są miejscem działania wędrujących limfocytów i makrofagów. W nich dochodzi do kontaktu limfocytów T i B z antygenami, a w odpowiedzi na ich obecność następuje aktywacja i transformacja komórek immunokompetentnych. Stymulacja antygenowa i reakcje immunologiczne mogą powodować nawet 10-krotne powiększenie węzła chłonnego.

Funkcja i budowa węzłów chłonnych oraz ich lokalizacja

Funkcja

Główną funkcją węzłów chłonnych jest filtracja chłonki oraz wytwarzanie przeciwciał uczestniczących w odpowiedzi immunologicznej. Wypełnienie tych zadań jest możliwe dzięki specyficznej strukturze węzłów chłonnych. W węzłach chłonnych wnikające antygeny aktywują limfocyty T, biorące następnie udział w miejscowej odpowiedzi komórkowej, oraz stymulują limfocyty B do wytwarzania przeciwciał.

Budowa

W każdym węźle można wyróżnić:

• część wypukłą
• część wklęsłą, nazywaną także wnęką.
  
  

Chłonka jest doprowadzana od strony wypukłej, a odprowadzana od strony wnęki. Przechodzi ona przez węzeł przez specjalne struktury przestrzenne zwane zatokami. W budowie każdego węzła chłonnego można wyróżnić trzy elementy:

• zrąb
• korę
• rdzeń.

Zrąb węzła

Zrąb węzła stanowią:

• torebka otaczająca węzeł
• układ beleczek promienistych (beleczek kory) i beleczek rdzenia.

Kora

Kora węzła jest położona obwodowo; ma zbitą strukturę oraz liczne grudki chłonne: pierwotne, wtórne i trzeciego rzędu. Poszczególne jej struktury oddzielają beleczki promieniste, wzdłuż których znajdują się zatoki promieniste.

W korze wyróżnia się trzy warstwy:

• zewnętrzną (składającą się głównie z limfocytów B; w niej tworzą się grudki chłonne)
• pośrednią
• głęboką (nazywaną także strefą przykorową – parakortykalną – ze słabiej rozbudowaną tkanką limfatyczną, z przewagą limfocytów T; obszar ten jest nazywany obszarem grasiczozależnym).

Rdzeń

Rdzeń węzła jest położony wewnętrznie do kory. Składa się on z:

• nieregularnie przebiegających beleczek rdzennych odchodzących od beleczek promienistych kory
• biegnących wzdłuż nich zatok rdzennych
• sznurów rdzennych, w których znajdują się plazmocyty, limfocyty B i T oraz makrofagi.
  
  

Obszar ten nazywany jest strefą grasiczoniezależną.