Wprowadzenie

Magnez jest kofaktorem wielu enzymów uczestniczących w przemianach białek, węglowodanów, tłuszczów, utrzymywaniu stabilności kwasów nukleinowych, przepuszczalności błon komórkowych oraz przewodnictwie nerwowo-mięśniowym. Jest również niezbędny w prawidłowej regulacji cyklu komórkowego i skurczu mięśnia sercowego, napięcia ściany naczyniowej oraz stabilizacji płytek krwi.

Zaburzenia gospodarki magnezowej występują częściej, niż się powszechnie uważa. Znaczna ich część przebiega bezobjawowo lub skąpoobjawowo.

Rozmieszczenie magnezu w ustroju

Zawartość magnezu w ustroju wynosi 24 g, co odpowiada 14,5 mmol/kg; 99% znajduje się w przestrzeni wewnątrzkomórkowej, a 1% w płynie zewnątrzkomórkowym. W kościach znajduje się 60-65% magnezu, 20% w mięśniach szkieletowych, a 11% w tkankach miękkich. Magnez występuje w surowicy w dwóch postaciach: związanej z białkami (głównie albuminą) lub skompleksowany z anionami (dwuwęglanami, cytrynianami, fosforanami) oraz w postaci zjonizowanej. Biologicznie aktywna frakcja zjonizowana stanowi 60% całkowitej zawartości magnezu w surowicy.

Stężenie magnezu w surowicy i mechanizmy regulacyjne magnezemii

Prawidłowe stężenie magnezu w surowicy to 0,62-1,02 mmol/l. Dokładnym pomiarem jest ocena stężenia magnezu zjonizowanego w osoczu z użyciem elektrody jonoselektywnej, jednak metoda ta jest wciąż mało dostępna. Nie powiodły się próby oszacowania stężenia magnezu zjonizowanego na podstawie jego stężenia całkowitego i stężenia albuminy w surowicy.

Stężenie magnezu w surowicy często nie odzwierciedla zawartości magnezu w ustroju. Bardziej precyzyjny wgląd w zawartość magnezu w ustroju daje ocena wydalania magnezu z moczem po dożylnym podaniu 800 mg tego pierwiastka. O niedoborze magnezu świadczy wydalenie <30% podanego ładunku, wydalenie >80% świadczy o prawidłowej zawartości magnezu w ustroju.

Homeostaza magnezu w surowicy zależy od równowagi między podażą tego pierwiastka w diecie a jego wydalaniem z moczem i kałem. W płynie śródkomórkowym stężenie magnezu jest znacznie większe niż w surowicy. Główną rolę w utrzymywaniu gradientu stężenia magnezu między przestrzenią pozakomórkową a śródkomórkową odgrywa białko TRPM7 (ryc. 1).

Wchłanianie magnezu w przewodzie pokarmowym

Spożycie magnezu w diecie wynosi przeciętnie 240-365 mg/24 h. Związki magnezu występują szczególnie obficie w składnikach pokarmowych zawierających chlorofil (warzywa), w migdałach i w mięsie. Wchłanianie magnezu w przewodzie pokarmowym odbywa się...