Wstęp

Skuteczność leczenia ocenia się za pomocą wskaźników chorobowości, śmiertelności, częstości hospitalizacji i kosztów terapii. Dla każdej jednostki chorobowej oraz związanej z nią terapii ustala się ponadto parametry adekwatności, czyli zakres wykładników klinicznych i laboratoryjnych, które wiążą się z istotną poprawą zdrowia, zmniejszeniem lub ustąpieniem objawów i przedłużeniem życia. Efektywność terapii powinno się również mierzyć, oceniając, jaki wpływ wywiera ona na chorego w zakresie postrzegania własnej sytuacji. Jakość życia uwarunkowana stanem zdrowia (HRQL – health-related quality of life) uwzględnia subiektywną ocenę pacjenta dotyczącą jego funkcjonowania w związku z upośledzeniem wywołanym chorobą i jej leczeniem. Wyróżnia się komponenty: fizyczny, psychiczny i społeczny jakości życia uwarunkowanej stanem zdrowia. HRQL jest predyktorem częstości hospitalizacji, wyników leczenia oraz śmiertelności. Wśród objawów fizycznych, które wpływają na jakość życia chorych z przewlekłą chorobą nerek (PChN), są ból, zmęczenie, bezsenność lub nadmierna senność, świąd, kurcze mięśniowe, duszność, brak apetytu, objawy dyspeptyczne, nudności, biegunka, zaparcia oraz zaburzenia funkcji seksualnych. Tabela 1 przedstawia składowe oceny jakości życia zależnej od stanu zdrowia.

Bada się je za pomocą kwestionariuszy ujętych w tabeli 2.

Narzędzia stosowane do badania jakości życia

Dzieli się je na dwa podstawowe rodzaje: ogólne i swoiste, przystosowane do badania konkretnych populacji chorych. Pierwsze są uniwersalne i służą do porównywania zarówno osób zdrowych, jak i chorych, niezależnie od rodzaju choroby. Są mało czułe na zmiany jakości życia, ale uwzględniają wiele jej aspektów. Drugie koncentrują się na tych obszarach zdrowia, na które istotny wpływ wywierają czynniki związane z chorobą. Są czułe, ale nie można ich odnosić do całych populacji.