Poinfekcyjne kłębuszkowe zapalenie nerek

Poinfekcyjne kłębuszkowe zapalenie nerek jest tradycyjnie zaliczane do pierwotnych kłębuszkowych zapaleń nerek (KZN) i jest zapoczątkowywane przez antygeny drobnoustrojów wywołujących infekcję. Organizm gospodarza wytwarza przeciw nim przeciwciała, a powstające miejscowo w kłębuszku lub w krwiobiegu kompleksy immunologiczne wywołują reakcję zapalną w kłębuszkach nerkowych.

Zapalenie kłębuszków nerkowych może być wywołane przez różne bakterie, wirusy, grzyby i pierwotniaki. O rodzaju i nasileniu wywołanej glomerulopatii decydują właściwości antygenów drobnoustroju i ich powinowactwo oraz intensywność odpowiedzi immunologicznej, zależna m.in. od czynników genetycznych. W tabeli 1 wymieniono najczęstsze typy kłębuszkowego zapalenia nerek w zależności od rodzaju wywołujących je infekcji.

Epidemiologia

Popaciorkowcowe kłębuszkowe zapalenie nerek

Ta postać może występować sporadycznie lub epidemicznie (gdy zapadalność przekracza 10% narażonej populacji). Zachorowania zdarzają się częściej w regionach wiejskich i w krajach tropikalnych. Zwykle dotyczą dzieci, zwłaszcza chłopców między 5 a 8 rokiem życia.

Kłębuszkowe zapalenie nerek w przebiegu infekcyjnego zapalenia wsierdzia

Kłębuszkowe zapalenie nerek rozwija się u co piątego pacjenta z ostrym zapaleniem wsierdzia. Patogenem jest najczęściej gronkowiec złocisty.

Kłębuszkowe zapalenie nerek u chorych z zakażonymi zastawkami komorowo-przedsionkowymi

Zakażenie odbarczających wodogłowie połączeń komory mózgu z przedsionkiem serca (zwykle gronkowcowe) zdarza się w 30% przypadków, a kłębuszkowe zapalenie nerek na tym tle rozwija się u około 5% chorych. Jest powikłaniem późnym, rozwija się średnio po 0,3-4,5 latach od zabiegu neurochirurgicznego.

Kłębuszkowe zapalenie nerek wikłające ropnie

Glomerulopatia jest rzadkim powikłaniem ropni trzewnych, płucnych, ropniaków opłucnej, ropni okołowierzchołkowych zębów, ropnych zapaleń kości, mnogich ropni skóry i zakażonych protez naczyniowych.

Kłębuszkowe zapalenie nerek w przebiegu innych infekcji bakteryjnych

Kłębuszkowe zapalenie nerek występuje u 8% noworodków z kiłą wrodzoną, a także u chorych z wtórną kiłą nabytą. Opisywano także pojedyncze przypadki u chorych na dur brzuszny, przewlekłą salmonellozę i trąd.

Patogeneza

Za uszkadzanie kłębuszków w rozplemowym poinfekcyjnym kłębuszkowym zapaleniu nerek odpowiadają głównie kompleksy immunologiczne. W zależności od rozmiarów ładunku elektrostatycznego i zdolności wiązania składników dopełniacza mogą osadzać się w kłębuszku lub są eliminowane z krążenia przez receptory błonowe erytrocytów i układ siateczkowo-śródbłonkowy.