Wstęp

Ostre cewkowo-śródmiąższowe zapalenie nerek jest jedną z najczęstszych przyczyn uszkodzenia nerek prowadzącego do ich ostrej niewydolności.

Nacieki z komórek zapalnych zajmują pierwotnie cewki nerkowe oraz tkankę śródmiąższową. Najczęściej ostre cewkowo-śródmiąższowe zapalenie nerek jest spowodowane nadwrażliwością na leki lub zakażeniem.

Objawom związanym z upośledzeniem czynności wydalniczej nerek towarzyszyć mogą cechy nadwrażliwości, takie jak wysypka i gorączka.

Ostre cewkowo-śródmiąższowe zapalenie nerek jest zaburzeniem heterogennym pod względem etiologii, obrazu klinicznego, zmian w badaniach laboratoryjnych oraz przebiegu i rokowania. Dlatego rozpoznanie jest trudne i często stawiane po wykluczeniu innych przyczyn nagłego pogorszenia wydolności nerek. W wielu przypadkach choroba nie zostaje właściwie rozpoznana, gdyż rozpoznanie może potwierdzić tylko biopsja nerki.

Nadal nie ma ustalonego schematu leczenia, gdyż ostre cewkowo-śródmiąższowe zapalenie nerek jest odwracalne. Postępowanie często ogranicza się do monitorowania, a w razie potrzeby czasowego leczenia nerkozastępczego. Korzyści z innych sposobów leczenia (np. glikokortykosteroidami) nie są jednoznaczne.

Definicja

Ostre cewkowo-śródmiąższowe zapalenia nerek to grupa schorzeń, w których naciek zapalny dotyczy pierwotnie śródmiąższu i cewek nerkowych i zwykle doprowadza do gwałtownego zaburzenia czynności nerek. Kłębuszki nerkowe oraz naczynia nie są objęte procesem zapalnym, przynajmniej w pierwszym okresie choroby.

Epidemiologia

Z uwagi na niecharakterystyczne objawy, często bezobjawowy przebieg i brak potwierdzenia biopsyjnego trudno oszacować częstość występowania ostrego cewkowo-śródmiąższowego zapalenia nerek w populacji. Biopsje wykonywane w przypadku ostrej niewydolności nerek ujawniają je w około 15% przypadków.

Głównym powikłaniem jest ostre uszkodzenie nerek, manifestujące się ostrą ich niewydolnością, zwykle odwracalną. Śmiertelność jest niewielka.

Najczęściej za ostre cewkowo-śródmiąższowe zapalenie nerek odpowiadają leki i ostre odmiedniczkowe zapalenie nerek na tle infekcyjnym. W dobie powszechnego stosowania antybiotyków maleje udział zakażeń bakteryjnych w etiologii, coraz częstszą przyczyną staje się natomiast nadwrażliwość na leki, czasem o charakterze predyspozycji genetycznej. Rzadziej rozpoznawane postacie ostrego cewkowo-śródmiąższowego zapalenia nerek są spowodowane chorobami układowymi i są wtórne do kłębuszkowych zapaleń nerek.

Patofizjologia

Mechanizm