W ciągu ostatnich pięciu lat w nefrologii dokonał się ogromny postęp, przede wszystkim w zakresie nauk podstawowych. Poznano m.in. rolę nerki w wy- twarzaniu białek, wyjaśniono istotne znaczenie podocytów kłębuszka nerkowego, zdolność przemiany komórek nabłonkowych w fibroblasty oraz możliwość odwracalności włóknienia i innych uszkodzeń nerki. Wyjaśniono także mechanizmy kalcyfikacji tkanek pozakostnych, w tym błony środkowej tętnic, w przebiegu przewlekłej choroby nerek. Istotny postęp dotyczy genetyki, której poświęcono dwa rozdziały. Znacznie wolniej rozwija się nefrologia kliniczna, aczkolwiek coraz więcej wiadomo o skuteczności nefroprotekcji w zwalnianiu postępu przewlekłej choroby nerek i zapobieganiu jej powikłaniom, zwłaszcza sercowo-naczyniowym. Postęp nastąpił także w leczeniu pierwotnych i wtórnych kłębuszkowych zapaleń nerek, we wczesnej diagnostyce ostrego uszkodzenia nerek oraz w leczeniu nerkozastępczym (dializy, transplantacja nerki oraz metody ciągłego oczyszczania krwi). Nadal jednak w nefrologii zbyt mało jest kontrolowanych badań klinicznych, co zwiększa zapotrzebowanie na praktyczne wskazówki dotyczące diagnostyki i leczenia chorób nerek. Jest to głównym zadaniem tego podręcznika, w którym uwzględniono także zmiany w nomenklaturze wielu jednostek chorobowych: • „przewlekłą niewydolność nerek” zmieniono na „przewlekłą chorobę nerek”, w której pierwsze stadium przebiega z prawidłową lub zwiększoną filtracją kłębuszkową • „ostre uszkodzenie nerek” (AKI – acute kidney injury) jest szerszym określeniem niż ostra niewydolność nerek, która oznacza dziś trzecie stadium AKI • „osteodystrofia nerkowa” została zastąpiona szerszym określeniem: „mineralne i kostne powikłania przewlekłej choroby nerek” (CKD-MBD – chronic kidney disease related mineral and bone disorders). • zamiast „nefropatii cukrzycowej” wprowadzono termin „cukrzycowa choroba nerek”. „Nefrologia” jest pierwszym tomem „Wielkiej Interny”. To obszerny podręcznik nefrologii klinicznej, w którym wiadomości dotyczące patofizjologii ograniczono do minimum, dzięki czemu książka zyskała na zwięzłości, co zwiększy, mam nadzieję, jej przydatność w praktyce klinicznej. Autorami poszczególnych rozdziałów są wybitni polscy nefrolodzy ze wszystkich akademickich ośrodków nefrologicznych. Nowatorstwo podejścia polega na tym, że każdy z rozdziałów stanowi oddzielną całość. Leki ograniczono głównie do dostępnych w Polsce, a schematy ich dawkowania sprawdził farmakolog kliniczny. Pragnę podziękować wszystkim Autorom, którzy przyjęli zaproszenie do napisania tej książki. Bardzo im dziękuję za dotrzymanie terminów i zaakceptowanie koniecznych zmian redakcyjnych. Szczególnie dziękuję prof. Bolesławowi Rutkowskiemu – konsultantowi krajowemu w dziedzinie nefrologii, który napisał rozdziały o przewlekłej chorobie nerek, oraz prof. Andrzejowi Więckowi – obecnemu prezesowi Zarządu Głównego Polskiego Towarzystwa Nefrologicznego, który podjął się opracowania rozdziału poświęconego zaburzeniom elektrolitowym. Mam nadzieję, że książka spełni oczekiwania Czytelników, poszukujących podręcznika nowoczesnego, zwięzłego, a przy tym wyczerpującego, skonstruowanego przejrzyście, napisanego prostym i przystępnym językiem.