Uwagi ogólne

Stan nagłego zatrzymania krążenia (NZK) jest najgroźniejszą sytuacją kliniczną.

Ustanie przepływu krwi w układzie naczyniowym na skutek zatrzymania mechanicznej czynności serca prowadzi w ciągu kilku minut do nieodwracalnych zmian strukturalnych w komórkach ośrodkowego układu nerwowego.

Postępowanie resuscytacyjne powinno być podjęte tak szybko, jak jest to tylko możliwe, przez najbliższego świadka zdarzenia. Następnie należy jak najszybciej wezwać profesjonalną pomoc – zespół ratownictwa medycznego (ogólnopolski telefon ratunkowy nr 112) lub „patrol reanimacyjny” w szpitalu, który będzie kontynuował resuscytację lub podejmie decyzję o jej zaprzestaniu.

Chory po skutecznej resuscytacji powinien być hospitalizowany na oddziale medycyny ratunkowej lub intensywnej terapii. W szczególnych przypadkach, jak np. zawał mięśnia sercowego czy wady układu krążenia, wskazana może być wczesna diagnostyka i terapia na oddziale interwencji kardiologicznej.

Zaprzestanie resuscytacji

Decyzja o zaprzestaniu resuscytacji powinna być podjęta przez profesjonalny zespół ratownictwa medycznego po uwzględnieniu:

• czynników prowadzących do zatrzymania krążenia
• stanu bioelektrycznego serca
• potencjału biologicznego chorego
• czasu od zatrzymania krążenia do rozpoczęcia postępowania reanimacyjnego
• długości i skuteczności akcji ratunkowej
• uwarunkowań społecznych.

Przyczyny NZK

Najczęstszą przyczyną NZK u dzieci jest ostra niewydolność oddechowa.

Jako bezpośrednie przyczyny zatrzymania krążenia wymienia się także:

• wady wrodzone serca
• ciężkie zaburzenia gospodarki wodno-elektrolitowej
• wstrząs o różnej etiologii (krwotoczny, anafilaktyczny)
• zatrucia
  • lekami
  • preparatami ochrony roślin
  • alkoholami
  • toksycznymi roślinami
• utopienie lub podtopienie
• urazy (w tym uraz termiczny)
• zachłyśnięcie.
  
  

U dzieci rzadziej niż u dorosłych przyczyną NZK są:

• choroby układu krążenia
• zawał mięśnia sercowego
• udary mózgu
• zatorowość płucna.

Skuteczność resuscytacji

Rozpoczęcie resuscytacji krążeniowo-oddechowej, czyli działania mającego na celu przerwanie potencjalnie odwracalnego procesu umierania, zgodnie z wytycznymi Europejskiej Rady Resuscytacji i Polskiej Rady Resuscytacji jest jedyną skuteczną drogą ratowania życia i zdrowia dzieci, u których doszło do NZK. Wytyczne resuscytacji opracowywane i publikowane są także przez American Heart Association (AHA).