Wiadomości podstawowe

Definicje, epidemiologia

Udar mózgu tradycyjnie definiowany jest jako nagłe ogniskowe zaburzenie czynności mózgu, utrzymujące się >24 h, powstałe wyłącznie z przyczyn naczyniowych. Jeśli objawy ogniskowe wycofują się przed upływem 24 h, rozpoznaje się przemijający incydent niedokrwienny.

Globalnie zapadalność dzieci na udar mózgu szacuje się na 3,3-6,0/100 tys. na rok, przy czym aż w ok. 33% do udaru dochodzi w okresie noworodkowym. U dzieci w ok. 45% przypadków udar ma charakter krwotoczny.

Klasyfikacja

Wyróżnia się:

• udar niedokrwienny mózgu – spowodowany gwałtownym zmniejszeniem przepływu krwi przez naczynie tętnicze
• udar krwotoczny mózgu – pierwotne krwawienie wewnątrzmózgowe, czyli udar spowodowany przedostaniem się krwi poza naczynie mózgowe
• krwotok podpajęczynówkowy – krwotok do przestrzeni płynowych otaczających mózg
• udar żylny mózgu – związany z zakrzepicą zatok żylnych mózgu.

Etiologia i patologia

Mechanizmy udaru zazwyczaj grupuje się w czterech kategoriach (tab. 1):

• zakrzepowy – zamknięcie naczynia spowodowane miejscowym procesem w świetle naczynia
• zatorowy – zamknięcie naczynia przez materiał wytworzony poza mózgiem (skrzeplina, powietrze, tłuszcz)
• hemodynamiczny – przyczyną zaburzeń perfuzji mózgowej jest zbyt niskie ciśnienie tętnicze krwi
• krwotok wewnątrzczaszkowy – przyczyną uszkodzenia tkanki nerwowej jest ciśnienie wynaczynionej krwi.