Wiadomości podstawowe

Ze względu na dużą częstość występowania bólu ucha (otalgii) poznanie przyczyn tego objawu jest niezbędne w codziennej praktyce lekarza SOR i POZ.

Ból ucha (otalgia) może być:

• objawem choroby ucha (zewnętrznego lub środkowego) – ból pierwotny
• bólem udzielonym (rzutowanym), wtórnym do chorób narządów sąsiednich.
  
  

Ucho czuciowo unerwione jest przez sześć nerwów:

• cztery nerwy czaszkowe: trójdzielny (V), twarzowy (VII), językowo-gardłowy (IX) i błędny (X)
• dwie gałęzie splotu szyjnego pochodzące z drugiego i trzeciego korzenia szyjnego (C2-C3).
  
  

Rozpoznanie nie zawsze jest łatwe. Wymaga ono dokładnego zebrania wywiadu, badania palpacyjnego, otoskopii, rynoskopii i faryngoskopii.

Etiologia

Ból pierwotny ucha (otalgia pierwotna)

Przyczyny uszne:

• ze strony ucha zewnętrznego
  • ciała obce w przewodzie słuchowym zewnętrznym
  • zaleganie woszczyny
  • stany zapalne, np. zakażenia
  • odmrożenia
  • oparzenia
  • urazy mechaniczne małżowiny usznej
  • półpasiec uszny
• ze strony ucha środkowego
  • uraz mechaniczny błony bębenkowej
  • myringitis bullosa, zwane grypowym zapaleniem ucha środkowego
  • ostre zapalenie ucha środkowego
  • ostre zapalenie ucha środkowego z towarzyszącymi powikłaniami wewnątrzskroniowymi lub wewnątrzczaszkowymi.