Definicja

Ostre zapalenie trzustki (OZT) to ostry stan zapalny tego narządu, który rozwinął się wskutek przedwczesnej aktywacji proenzymów trzustkowych i prowadzi do samotrawienia trzustki.

Epidemiologia

Częstość występowania ostrego zapalenia trzustki ocenia się na 5,4-79,3/100 000 osób w populacji ogólnej i 10-15/100 000 w populacji do 18 r.ż.

Patogeneza

Najczęstsze przyczyny ostrego zapalenia trzustki u dzieci to:

• zaburzenia odpływu żółci
  • kamica przewodów żółciowych
  • torbiele przewodu żółciowego wspólnego
• zaburzenia odpływu soku trzustkowego
  • torbiele rzekome trzustki
• infekcje
  • nagminne zapalenie przyusznic (najczęściej)
  • odra
  • różyczka
  • zakażenia wirusem Coxsackie B
  • wirusowe zapalenie wątroby
  • zakażenia mykoplazmatyczne
• uraz brzucha (zwłaszcza rowerowy).
  
  

Rzadkie przyczyny OZT u dzieci to:

• zaburzenia metaboliczne (np. hipertriglicerydemia)
• przewlekła choroba nerek
• zakażenia pasożytnicze
  • lamblioza
  • glistnica
• błędy dietetyczne
• leki
  • glikokortykosteroidy
  • sulfonamidy
  • furosemid
  • hydrochlorotiazyd
  • azatiopryna
  • merkaptopuryna
• hiperkalcemia (najczęściej w przebiegu nadczynności przytarczyc – pierwotnej lub wtórnej, wskutek przedawkowania witaminy D, przerzutów nowotworowych do kości)
• endoskopowa cholangiopankreatografia wsteczna
• przyczyny wrodzone
  • dziedziczne zapalenie trzustki
  • mukowiscydoza.
    
    

U ok. 40% dzieci nie udaje się ustalić czynnika przyczynowego.