Przeglądasz archiwalną treść publikacji „Stany Nagłe. Pediatria” Zamów najnowsze wydanie
Podyplomie logo dark

Dziecko z silnym bólem oka

Janusz Michalewski

Definicja

Ból oka jest mało charakterystycznym objawem, który może wystąpić w wielu, zarówno błahych jak i poważnych jednostkach chorobowych. Ból oka może być opisywany przez pacjenta jako pulsujący, tępy, kłujący, rwący, może być porównywany do uczucia piasku pod powiekami.

Ból oka może być spowodowany nieprawidłowościami w zakresie każdego elementu narządu wzroku, źródłem bólu może być problem dotyczący rogówki – i te zdarzają się najczęściej, twardówki, spojówki, tęczówki, oczodołu, mięśni oka, nerwu wzrokowego czy powiek. Ból oka może wynikać także z procesów chorobowych nie toczących się bezpośrednio w oku.

Najczęstsze przyczyny bólu oka

Do najczęstszych przyczyn bólu oka (tab. 1) należą:

  • zapalenie brzegów powiek
  • jęczmień
  • gradówka
  • zapalenie spojówek (bakteryjne, wirusowe, alergiczne)
  • opatrzenie chemiczne
  • oparzenie spowodowane ekspozycją na intensywne światło (np. słoneczne, przy spawaniu)
  • otarcie rogówki (ciało obce, soczewki kontaktowe)
  • zapalenie rogówki
  • jaskra
  • ciało obce
  • zapalenie błony naczyniowej oka
  • zapalenie tęczówki
  • zapalenie nerwu wzrokowego
  • zapalenie zatok
  • migrena
  • klasterowe bóle głowy.

Diagnostyka

Wywiad

Zbierając wywiad od dziecka czy rodzica/opiekuna należy zapytać o następujące aspekty dolegliwości:

  • kiedy ból się zaczął
  • czy ból jest ciągły
  • jaki ma charakter
  • gdzie jest dokładnie zlokalizowany
  • czy coś nasila ból, czy coś powoduje że mija
  • czy podobne dolegliwości pojawiały się wcześniej
  • czy poza bólem oka pacjent skarży się na inne dolegliwości (ale nie tylko te z zakresu narządu wzroku np. ból głowy, gorączka)
  • czy nie odnotowano okoliczności, w których do oka mogło dostać się ciało obce lub mógł wystąpić uraz oka lub jego okolicy
  • czy możliwe było narażenie na silne promieniowanie UV
  • czy pacjent nosi szkła kontaktowe
  • czy pacjent leczy się okulistycznie
  • czy pacjent przebył jakieś zabiegi okulistyczne w ostatnim czasie
  • czy występują choroby współistniejące, np. autoimmunologiczne lub neurologiczne.

Trzeba dopytać również o objawy, które najczęściej towarzyszą dolegliwościom bólowym oka, takie jak:

  • czerwone oko
  • łzawienie
  • wydzielina w worku spojówkowym
  • uczucie ciała obcego w oku, piasku w oczach
  • światłowstręt
  • zaburzenia widzenia
  • podwójne widzenie
  • widzenie tęczowych okręgów wokół punktów świetlnych
  • widzenie pływających punktów, paproszków, błysków
  • ból głowy
  • nudności
  • wymioty.

Badanie przedmiotowe

Badanie narządu wzroku, które może przeprowadzić pediatra w POZ czy SOR to:

  • badanie ostrości wzroku
  • badanie pola widzenia
  • badanie ruchomości gałek ocznych
  • ocena źrenic (czy są równe, o regularnych kształtach, reagujące na światło).
  • ocena wydzieliny w przedniej komorze oka (ropa, krew).