Antygen HLA-B27

Obecność cząsteczki HLA-B27 wykazuje silny związek ze spondyloartropatiami seronegatynymi. Stwierdza się ją u ok. 8% zdrowej populacji kaukaskiej i u ponad 90% chorych na zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa.

Fizjologiczna rola HLA klasy I

HLA-B27 jest cząsteczką należącą do I klasy antygenów głównego kompleksu zgodności tkankowej. Antygeny klasy I występują na powierzchni wszystkich komórek mających jądra komórkowe. Ich funkcją jest zebranie fragmentów białek syntetyzowanych przez komórki i prezentacja komórkom CD8+ (limfocytom T cytotoksycznym). Limfocyty T uczą się rozpoznawać peptydy własnych białek w grasicy. Rozpoznanie peptydów jako obcych prowadzi do aktywacji cytotoksycznej odpowiedzi immunologicznej. Każda cząsteczka HLA prezentuje inny peptyd, co sprawia, że na powierzchni danej komórki pojawia się niepowtarzalny zestaw peptydów rozpoznawanych przez limfocyty T jako własne lub obce.

Budowa antygenu HLA klasy I

Cząsteczki antygenów klasy I są zbudowane z łańcucha ciężkiego i lekkiego. Łańcuch ciężki jest zakotwiczony końcem karboksylowym w błonie komórkowej i połączony z łańcuchem lekkim – β₂-mikroglobuliną. Łańcuch ciężki składa się z odcinka zewnątrzkomórkowego, śródbłonowego i cytoplazmatycznego. Część zewnątrzkomórkowa jest podzielona na trzy domeny: α1, α2 i α3. Domeny α1 i α2 odznaczają się polimorfizmem. Gen kodujący podzielony jest na odpowiednie egzony: II, III i IV – kodujące α1, α2 i α3, V – kodujący część śródbłonową, VI i VII – część cytoplazmatyczną. Egzon I koduje sekwencję liderową konieczną do transportu nowej cząsteczki przez błonę komórkową.

Metody oznaczania

Obecność antygenu HLA-B27 może być oceniana metodami serologicznymi lub genetycznymi. Metody serologiczne oparte są na testach mikrocytotoksycznych z limfocytami: przeciwciała reagują z HLA-B27 na powierzchni limfocytów i niszczą komórki wykazujące jego ekspresję.