Wstęp

W ramach fizykoterapii chorób reumatycznych bardzo często wykorzystuje się reaktywność organizmu na bodźce chemiczne, mechaniczne i świetlne, np. w celu zahamowania wydzielania pewnych substancji chemicznych (m.in. cytokin).

Zabiegi stosowane w fizykoterapii można podzielić na:

• termoterapię:
  • leczenie ciepłem (ciepłolecznictwo obejmujące okłady parafinowe, łaźnie suche, saunę)
  • leczenie zimnem (krioterapia miejscowa i ogólna)
• laseroterapię
• magnetoterapię (oddziaływanie polem magnetycznym)
• ultrasonoterapię (ultradźwięki)
• elektroterapię:
  • prąd stały (jonoforeza, galwanizacja)
  • prąd o małej częstotliwości (przezskórna stymulacja nerwów, prądy diadynamiczne)
  • prądy o średniej częstotliwości (prądy Nemecka)
  • prądy o wysokiej częstotliwości (diatermia)
• balneoterapię (okłady borowinowe, kąpiele solankowe, kwasowęglowe, radonowe, siarczkowo-siarkowowodorowe)
• światłolecznictwo (promieniowanie podczerwone, nadfioletowe).

Zabiegi fizjoterapeutyczne usprawniają naturalne wewnętrzne systemy walki z chorobą lub wspomagają naturalne możliwości organizmu. Najczęściej celem zabiegów jest jednak zniesienie dolegliwości bólowych oraz zwiększenie zakresu ruchów w stawach. Dobierając zabiegi, należy brać pod uwagę nie tylko mechanizm działania danego bodźca, ale także jego oddziaływanie na konkretne tkanki (tab. 1).

Reumatoidalne zapalenie stawów

Bodźce fizykalne są ważnym elementem terapii reumatoidalnego zapalenia stawów, w którym oprócz zniekształceń stawowych poważnym problem jest ból i uczucie sztywności porannej. Leczenie fizykalne działa przeciwbólowo i przeciwzapalnie, a pośrednio m.in.:

• zwiększa siłę mięśni
• zwiększa zasięg ruchów w stawach
• skraca czas trwania sztywności porannej.

Zaletą fizjoterapii są:

• szybkie efekty terapeutyczne
• dobra dostępność
• mała liczba przeciwwskazań.

Do najskuteczniejszych zabiegów należą:

• termoterapia
• biostymulacja laserowa
• leczenie ultradźwiękami
• elektrolecznictwo (przezskórna stymulacja nerwów).