Wstęp

Celem diagnostyki obrazowej w chorobach reumatologicznych jest uzyskanie informacji niezbędnych w diagnostyce różnicowej, poszukiwanie powikłań oraz ocena stopnia zaawansowania choroby i skuteczności leczenia.

Wszystkie radiologiczne techniki diagnostyczne wykorzystują w obrazowaniu pochłanianie energii promieniowania X przez tkanki. Rentgenodiagnostyka to metoda znana i używana od ponad stu lat, odgrywająca nadal kluczową rolę w diagnostyce wielu chorób. Pomimo wielkiego postępu, jaki dokonał się w diagnostyce obrazowej, w reumatologii jednostki chorobowe i stopień ich zaawansowania określa się głównie na podstawie zdjęć radiologicznych. To metoda z wyboru w rozpoznawaniu patologii kości i stawów.

Ostatnie dziesięciolecie przyniosło ogromny postęp w obrazowaniu ciała za pomocą tomografii komputerowej (TK) i tomografii rezonansu magnetycznego (MR). Rozwój technik informatycznych i obliczeniowych znacznie poprawił jakość otrzymywanych obrazów. Wprowadzenie do powszechnego użytku TK w technice wielorzędowej i wysokopolowych skanerów MR wraz z różnorodnym oprogramowaniem było momentem przełomowym w uzyskiwaniu obrazów zbliżonych do anatomicznych.

Szerokie zastosowanie, szczególnie w diagnostyce chorób układu ruchu, znalazła ultrasonografia (USG). To jedna z niewielu metod pozwalających na dynamiczne obrazowanie w czasie rzeczywistym.

Badania diagnostyczne w medycynie nuklearnej ukierunkowane są na śledzenie zaburzeń funkcjonalnych. Istotą technik radioizotopowych jest obrazowanie selektywnego wychwytu i farmakokinetyki radiofarmaceutyków, czyli oznakowanych izotopem promieniotwórczym związków chemicznych (np. metabolitów, peptydów, białek) czy komórek emitujących kwanty promieniowania rejestrowanego przez gammakamerę. Radioizotopowe obrazowanie czynnościowe oprócz rejestracji rozkładu znakowanych substancji w organizmie polega na śledzeniu jego zmian w czasie. Diagnostyka radioizotopowa wnosi cenną informację o funkcjonowaniu badanych narządów. Zaletą badań scyntygraficznych jest wysoka czułość w wykrywaniu różnych patologii i powtarzalność oraz niewielka szkodliwość dla pacjenta, wadą zaś ograniczona dostępność.

Charakterystyka poszczególnych metod diagnostycznych

Radiografia konwencjonalna

Radiografia konwencjonalna to standardowa metoda oceny patologii kości i stawów. Stosuje się określone projekcje obrazowania, głównie przednio-tylną i boczną, a w razie potrzeby projekcje dodatkowe, najczęściej porównawcze.

Inną techniką jest prześwietlenie (fluoroskopia), używane w różnych procedurach, np. w angiografii, artrografii, bursografii, a także biopsji. W czasie rzeczywistym można również oceniać ruchomość stawu. Poważną wadą prześwietlenia jest ekspozycja...